Türkiye bankacılık sektöründe 2024 yılında tarihi bir kredi büyümesi yaşandı. Ekonomik dalgalanmalara rağmen kredi hacmi ilk kez 15 trilyon TL barajını aşarak, sektörün rekor seviyelere ulaştığını ortaya koydu.
Türkiye’de 2024 yılı, ekonomik dalgalanmaların gölgesinde geçerken, bankacılık sektörü tarihinde benzeri görülmemiş bir kredi büyümesine sahne oldu. Yıl sonu itibarıyla toplam kredi hacmi 15,6 trilyon TL’ye yükseldi. Bu devasa rakam, bir önceki yıl olan 2023’e kıyasla yüzde 37,7 oranında artış anlamına geliyor.
Krediye olan yönelim, hem bireysel tüketicilerin hem de işletmelerin artan finansman ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak dikkat çekerken, uzmanlar bu büyümenin altında yatan ekonomik gerekçeleri tartışmaya devam ediyor.
Hangi kredi türlerinde artış daha fazla görüldü?
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından yayımlanan “İllere Göre Kredi ve Mevduat” raporuna göre, yıl boyunca en hızlı artış, ihtisas dışı krediler kategorisinde yaşandı. Toplam hacmi 14,3 trilyon TL’yi aşan bu krediler, geçen yıla oranla yüzde 38,2 oranında büyüdü.
Diğer yandan ihtisas kredileri de göz ardı edilmeyecek bir büyüme gösterdi. Bu alanda kaydedilen artış yüzde 46 olurken, toplam hacim 1,2 trilyon TL’ye ulaştı.
Hangi sektörler ihtisas kredilerinden ne kadar pay aldı?
İhtisas kredileri içinde en büyük payı alan sektör tarım oldu. 2024 yılı boyunca 835,2 milyar TL’lik krediyle desteklenen tarım sektörü, finansal kaynaklardan en fazla yararlanan alan oldu.
Diğer sektörlerdeki dağılım ise şu şekilde gerçekleşti:
Diğer ihtisas kredileri: 318,1 milyar TL
Gayrimenkul sektörü: 43,5 milyar TL
Turizm sektörü: 19,9 milyar TL
Uzmanlar, tarım sektörüne yönelen bu yoğun kredi desteğinin, hem gıda arz güvenliği açısından hem de kırsal kalkınma için stratejik bir tercih olduğunu belirtiyor.
Vatandaş birikimini nerede tutuyor?
Kredilerdeki artışa paralel olarak, mevduat hacminde de önemli bir büyüme yaşandı. 2023 sonunda 14,2 trilyon TL olan toplam mevduat, 2024 sonunda yüzde 28,6 artarak 18,3 trilyon TL seviyesine ulaştı. Bu artış, ekonomideki likiditenin büyüklüğünü ve halkın tasarruf eğilimindeki değişimi gözler önüne seriyor.
Yerel yönetimler en çok hangi alanlarda kredi kullandı?
İller Bankası, 2024 yılı boyunca 75,8 milyar TL’lik kredi sağlayarak belediyelerin projelerine finansman desteğini sürdürdü. Bu rakam, 2023 yılındaki 65,1 milyar TL’ye göre önemli bir artışı temsil ediyor. İl bazında detaylar açıklanmamış olsa da, bu destek özellikle altyapı ve kentsel dönüşüm projelerinde yoğunlaşıyor.
Geçmişten bugüne kredi büyümesi nasıl ilerledi?
Türkiye’deki kredi büyümesi, yalnızca bir yıla mahsus bir durum değil. Son dört yılın verileri incelendiğinde, kredi hacminin neredeyse beş katına çıktığı görülüyor:
2020: 3,4 trilyon TL
2021: 4,7 trilyon TL
2022: 7,2 trilyon TL
2023: 11,2 trilyon TL
2024: 15,6 trilyon TL
Ekonomistler, bu büyümenin sürdürülebilirliği konusunda uyarıyor. Finansal kırılganlıkların artma riski ve kredi kalitesinin yakından izlenmesi gerekliliği, önümüzdeki dönem için önemli gündem başlıkları arasında yer alıyor.