Hatay valiliğinin ÇED raporlarına dair aldığı bir karar sonrası kamuoyunda sıklıkla gündeme gelen “ ÇED raporları” kaldırıldı iddialarıyla ilgili olarak Hatay Sinerji danışmanlık Çevre ve Proje Mühendislik Tic. Ltd. Şti sahibi Sema Yeşilağaç Alpaslan konuya dair bilinmeyenleri açıkladı. Antakya merkez ilçede 20 yıldan fazla bir süredir hizmet veren tek ÇED firması olan Sinerji Danışmanlığın sahibi Alpaslan; ÇED raporlarıyla ilgili kamuoyunda çok fazla kirli bilginin dolaştığını bu noktada kirli bilginin kalkması gerektiğini savundu. Alpaslan; “ ÇED raporlarının iddia edildiği gibi KALKMADIĞINI ve yönetmeliklere uygun şekilde uygulandığını söyledi.
Sinerji Danışmanlık şirketinin sahibi Sema Alpaslan ile Organize Sanayi Bölgesinde yer alan ofisinde bir araya gelerek merak edilenleri sorduk.
İşte ÇED Raporlarının Kaldırılmadığı yönünde bilgi aktaran Sema Yeşilağaç Alpaslan’ın açıklamaları:
“Çevrenin korunması, iyileştirilmesi ve kirliliğinin önlenmesi konusunda Mahalli Çevre Kurulu belli zamanlarda İl bazında kararlar alabilir. Eski Vali Rahmi Doğan görev süresinde “Yönetmelikteki yerlerine bakılmaksızın maden ocaklarının tamamının bakanlıkça değerlendirilmesi.” Kararı almış idi. Yani yerel karar organı üzerindeki sorumluluk ve yetki bir bakıma kaldırılmıştı. Ancak; Hatay’da deprem olduktan sonra, yeni vali Mustafa Masatlı o MÇK ( Mahalli Çevre Kurul) Kararının Bakanlığa havale edilmesi kararını iptal etti. İptal gerekçesi de: ” Hatay’da bir deprem oldu, bir yıkım yaşandı. Burada madenlerden gelecek malzemeye çok ihtiyaç var. ÇED raporlarının 1-2 yıl Bakanlıkta beklemesiyle zaman kaybedemeyiz.” İdi. Yönetmelikte normal prosedür; 25 hektarlık alanın altı maden sahaları il müdürlüğünce değerlendirilir 25 hektarın üstündeki maden sahaları ise bakanlık bakar. Bir ÇED firması olarak bu uygulamanın doğru olduğunu düşünüyorum.
“Bu karar Mustafa Masatlı tarafından Ağustos 2023’te alındı. Tam bu aşamada kamuoyunda ÇED kaldırıldı şeklinde bir propaganda ve algı yaratıldı. Ama bu doğru değil çünkü ÇED hiçbir zaman kaldırılmadı. Buna göre firma 25 hektarlık bir alanın altında bir alanda çalışacak ise ÇED kararını İl müdürlüğü verecek, 25 hektarlık alanın üstündeyse ÇED kararı bakanlık tarafından verilecek. Bu uygulama Türkiye’deki 81 ilde de aynı şekilde uygulanmaktadır. Yani bu alanda ve kapsamda yönetmelik değişmedi. ÇED’in kaldırıldığına dair kopan yaygara boşu boşuna yaşanan bir algıdır çünkü ÇED yönetmeliklere uygun şekilde devam ediyor. Bu arada bir konuyu daha ifade etmek isterim. Özellikle maden sahalarıyla ilgili tüm konsantrasyon ÇED raporları üzerinde yoğunlaşıyor ancak ÇED’ten önce Maden İşleri Genel müdürlüğü bu firmalara ruhsat veriyor ve bunu ihale ile yapıyor, deprem sonrası ruhsat bedellerinde ki artış da inanılmaz boyutlarda oldu. Proje bu aşamadan sonra ÇED’de gidiyor ve ÇED aslında bir planlamadır. ÇED sonrası aşamada da Orman Bakanlığından, Milli Parklardan, Tabiat Varlıklarından, Kültür ve Turizm Bakanlığından ve DSİ’den onay ve görüş alınıyor. Bu konuda çok fazla kirli bilgi var ve bu kirli bilgilerin ortadan kalkması lazım. Yani zannedildiği gibi ÇED raporları kaldırılmadı, eskiden olduğu gibi yönetmeliklere uygun olarak karar verilerek eski haline geri getirildi.”
(Sinan Seyfittinoğlu)
