Milletvekili Topal, tütün üreticilerinin sorunlarını, önergeyle meclis gündemine getirdi
CHP Hatay Milletvekili Serkan Topal, bir grup milletvekiliyle birlikte TBMM Başkanlığına ilettiği önergeyle tütün üreticilerinin sorunlarını gündeme getirdi, çiftçinin sahipsiz, korumasız bırakıldığını vurguladı. Milletvekili Topal, Devletin tütün piyasasından elini ayağını çektiği gibi, tütün piyasasını denetleyen, düzenleyen bir kurum da kalmadığını önergeyle bildirdi.
Türkiye’nin uluslararası piyasalarda marka değeri olan en önemli tarımsal ürünlerinden bir tanesi de tütün olduğunu, Türkiye’de yetiştirilen oryantal tütünlerin, dünya piyasalarında uzun yıllar boyunca gördüğü yüksek talep sayesinde “Türk Tütünü” ismi ile anılmaya başladığını belirten Milletvekili Topal, önergede şunlara yer verdi: “Tütün Eksperleri tarafından oluşturulmuş harman reçeteleri kullanılarak hazırlanan, sadece kıyılmış tütünden oluşan ve hiç bir katkı maddesi içermeyen, tütünlerin içindeki doğal harmanlardır. Özelleştirme ile birlikte Türk Tütün Eksperleri’nin hazırladığı çok değerli harmanlar, isim hakkı da dahil tüm haklar ile birlikte Tekel Sigara Fabrikalarını satın alan şirkete devredilmiştir. Ülkemizde tütün üretimi sözleşmeli üretim modeli ile gerçekleştirilmekte olup sözleşmeli üretim yapan 56 bin üretici 943 bin dekar alanda yurt genelinde 82,5 milyon kilogram tütün üretmiştir.
Üretici, büyük kartellerin eline düştü …
Aynı zamanda sözleşmesiz olarak üretilen ve kayıtlara geçen 11 milyon kilogram tütün ile birlikte yurt genelinde toplam tütün rekoltesi 93,5 milyon kilogram olarak gerçekleşmiştir. 4733 Sayılı yasanın çıktığı günden bu güne aradan geçen büyük kan kaybı yaşayan tütün üretimi rakamlarla ifade edilecek olunursa; 2002 ürün yılında 405 bin olan tütün üreticisi sayısı 2018 yılı itibarıyla %86 azalarak 56 bine, tütün üretimi ise 2002 ürün yılında 159.521 tondan %48 azalarak 82.500 ton civarına gerilemiştir. 1990’lı yılların başında Muğla köylerinin yarısından fazlası tütüncülük yapardı. Tütün ekimi, satımı en önemli geçim kaynağıydı. Köylü çoluğunu, çocuğunu tütün parasıyla okutur, yine tütün parasıyla evlendirir, çeyizini dizerdi. Şimdi ise Muğla’da onbinlerce dönüm tütün arazisinden sadece bin 100 dönüm tarlaya tütün ekilmektedir. TEKEL’in özelleştirilmesi ile tütün üreticisi, uluslararası büyük kartel firmalarının, özellikle ABD kökenli dev şirketlerin eline düşmüştür. Bu dev firmalar üretici ile öyle bir sözleşme yapıyorlar ki, içinde çiftçiyi lehine hiçbir şey yer almamaktadır. Siyasi irade üreticiyi koruyacak hiçbir hukuki önlem almamıştır.
Tütün piyasasını denetleyen kurum kalmadı …
Çiftçi sahipsiz, korumasız bırakılmıştır. Devlet tütün piyasasından elini ayağını çektiği gibi, tütün piyasasını denetleyen, düzenleyen bir kurum da kalmamıştır. Önce TEKEL kapanmış, ardından Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Üst Kurulu’nu (TAPDK) kurulmuş fakat 2017’de yayınlanan Kanun Hükmünde Kararname ile bu kurum da kapatılmıştır. Şimdi Tarım Bakanlığı’nın bünyesinde küçük bir daire ile tütün piyasası denetlenmeye çalışılmaktadır. Tüm bu durumun gösterdiği şekliyle, tütün üretimi ve ihracatının artması, tütün üreticisinin sorunlarının tespiti ve bu sorunların giderilmesine yol gösterecek planlamanın yapılabilmesi amacıyla Anayasanın 98’inci ve İçtüzüğün 104 ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılmalı.”
Mehmet ÖZGÜN