Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği Genel Başkanı Nazmi Şahin, deprem sonrasında yaşanan yıkımlarda inşaat ustalarının bugüne kadar cezai sorumluluk üstlenmemesinin büyük bir sistem açığı yarattığını vurguladı. Yeni hazırlanan yönetmelikle birlikte artık bu durum değişiyor. Ustaların da sorumluluk almasını sağlayacak düzenleme son aşamaya geldi.
Deprem öncesi alınacak tedbirler hayati önem taşıyor
Türkiye’nin aktif bir deprem kuşağında yer aldığını belirten Şahin, 1999 Marmara Depremi sonrasında yürürlüğe giren yapı denetim yasasının sistemde büyük bir dönüşüm sağladığını ancak bazı kritik boşlukların devam ettiğini söyledi.
Bu boşlukların başında da, “inşaat ustalarının denetim dışı kalması” geliyor. Şahin, “Her deprem sonrası hazırlanan raporlarda işçilik hataları yer alıyor. Ancak hiçbir usta bugüne kadar ceza almadı. Bu, sistemin en zayıf halkasıdır” dedi.
Usta hataları yıkımı büyütüyor: Yeni düzenlemeyle bu açık kapanacak
Şahin, kaliteli malzemenin kötü işçilikle boşa gittiğini belirterek, “Dünyanın en iyi malzemesi bile, ehil olmayan bir ustanın elinde felakete dönüşebilir,” diye konuştu. Yeni yönetmelik, bu riski ortadan kaldırmayı hedefliyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yetki belgeli usta çalıştırılması konusunda kapsamlı bir mevzuat hazırlığında. İnşaat ustalarının yaptığı hataların cezai karşılığının olması artık kaçınılmaz bir gereklilik olarak görülüyor.
Yazılım programıyla ustaların kaydı tutulacak
Yeni sistemle birlikte, ustaların kayıt altına alınacağı dijital altyapı da oluşturuluyor. ‘ŞantiyeM’ adlı yazılım, tüm usta bilgilerini elektronik ortamda tutacak. Bu yazılım sayesinde belgeleri eksik olan ustaların şantiyelerde görev yapması mümkün olmayacak.
Yeni uygulamayla birlikte:
– Mesleki yeterlilik belgesi veya ustalık yetki belgesi olmayan kişiler sahaya çıkamayacak.
– Yapı müteahhitleri ve şantiye şefleri, sadece belgeli ustaları çalıştırmak zorunda olacak.
– Tüm ustalar, e-Devlet üzerinden ŞantiyeM sistemine kayıt yaptırmakla yükümlü olacak.
– Kayıtlar her 5 yılda bir yenilenecek.
Ustalar kurallara uymakla yükümlü olacak
Yeni yönetmeliğe göre, şantiye şefleri, işe başlayan her ustayı 3 gün içinde ŞantiyeM sistemine kaydetmekle yükümlü olacak. Ayrıca, şefler;
– Tüm inşaat faaliyetlerini ruhsat projelerine uygun biçimde yönetecek,
– İş sağlığı ve güvenliği kurallarına, çevresel koşullara ve teknik düzenlemelere riayet edecek,
– Kaliteye uygun malzeme ve ekipman kullanılmasını sağlayacak.
Yapı denetiminde yeni bir sayfa açılıyor
Nazmi Şahin, bu yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte, yıllardır süregelen büyük bir sorunun ortadan kalkacağını söyledi. Geçmiş depremlerden alınan derslerin sahaya yansımasını sağlayacak bu hamleyle, inşaat güvenliği konusunda önemli bir aşamaya geçiliyor. Artık yalnızca mühendis ve yapı denetim firmaları değil, inşaat ustaları da sistemin aktif sorumluları olacak.