Devletler; iç ve dış güvenliklerini, oluşturdukları güçler aracılığı ile sağlarlar.
İç güvenlik polis ve jandarma teşkilatları ile, dış güvenlik, yani dış ülkelerle olan sınırların güven altına alınması ise ordu sayesinde sağlanır.
Bu tüm dünya devletleri için geçerli olan bir kuraldır.
Yine aynı şekilde tüm dünya devletleri için geçerli olan başka bir kural daha vardır: Oda, dış ilişkilerde dostluk, ahbaplık, arkadaşlık söz konusu olmaz. Karşılıklı çıkar ilişkileri ve buna dayalı olarak, alacaksın ve vereceksin anlayışı doğrultusunda münasebetler oluşturulur ve sürdürülür.
Yine dış ilişkilerde, devletlerarasındaki dostlukta, düşmanlıkta devamlı olarak sürdürülemez. Zaman içerisinde dost olunan, müttefik olunan ülkelerle görüş ayrılığı meydana gelebilir. Yine zaman içinde düşman olarak, hasım olarak kabul edilen ülkelerle de, sıkı bir dostluk ve müttefiklik anlayışı oluşabilir.
Tüm bunlar her iki ülkenin menfaatleri doğrultusunda oluşturulur ve karara bağlanır.
Bunun içinde silahlı güç yerine, diplomasi devreye girer.
Bu nedenledir ki; dışişleri teşkilatı oluşturulur. Uzun emekler sarf edilmek, uzun tecrübelerden geçirilmek suretiyle de deneyimli diplomatların var oluşu sağlanır.
İşte bu deneyimli diplomatlar sayesinde uluslararası ilişkiler kurulur, ittifaklar sağlanır veya mevcut ittifaklar bozulmak suretiyle yeni yeni arayışlara girilir.
Eğer o ülke, deneyimli diplomatlar yetiştirmiş ve bu deneyimli diplomatların önerisi doğrultusunda kendine yeni bir dış politika izleme olanağına sahip olmuş ise, o takdirde dünya çapında başarılı bir yönetim sistemine de sahip olmuş olur.
Elbette ki devletlerin güvenliği, güvenlik güçleri tarafından sağlanır. Ancak sağlanan güvenliğin devam ettirilmesi ve uluslararası arenada etkin ve saygın bir yer kazanılabilmesi, hariciyecilerin gösterdiği yolda bir politika izlenmesine, doğru veya yanlış olduğunu söyledikleri yolda ülke yararı göz önünde tutulmak suretiyle hareket edilmesine, kararlar alınmasına, adımlar atılmasına bağlıdır.
Bu nedenle tüm dünyada, devletlerin bu kuralı göz ardı etmeden hareket etmeleri halinde, o devlet kendini uluslararası arenada etkin ve saygın bir yer edinir.
Deneyimli diplomatların uyarıları, sözleri, doğru ve yanlış olduğunu beyan ettikleri yol ve yöntemler belki ilk adımda kulağa hoş gelmeyebilir.
Bu nedenle de bunlar nasıl diplomat olmuş, nasıl oluyor da ülkenin dış politikasına yön veriyorlar denilebilir. Ama zaman içerisinde onların haklılığı ortaya çıkar, sözlerinin doğruluğu ve gösterdikleri yolun ülke yararına olduğu anlaşılır. Eğer deneyimli dış işleri mensuplarının önerilerine, sözlerine, tutum ve uyarılarına kulak verilmek, değerlendirilmek, ülke yararı açısından doğru olup olmadığına karar verilmek suretiyle gerekenler yapılmış, gereken adımlar atılmış ise, o takdirde o ülke, dış ilişkilerde başarılı bir politika izlemiş olur.
Aksine düşünceyle, dış işleri teşkilatının önerileri hoşa gitmediği, yönetenlerin düşüncelerine aykırı görüldüğü için, göz ardı edilir ve aksine bir yol izlenmek suretiyle, diplomasi ikinci plana itilirse, o takdirde ileriki zaman dilimi içerisinde oluşacak zararların telafisi oldukça güç ve hatta imkansız olur.
İşte bu nedenledir ki; ulusların iç ve dış güvenliğinin sağlanmasında sadece kuvvete değil, diplomasiye de yer vermek zorunludur.
Elbette ki kuvvetli olmak gerekir. Elbette ki bir devletin gücünü tüm dünyaya kabul ettirmesi gerekir. Ama güç ve kuvvet bir yere kadar geçerlidir. Bunu devam ettirilebilmek için, dışişlerinin devreye girmesi, riyakatlı, deneyimli diplomatların gösterdiği yolda ilerlemesi zorunludur.
Bu kuralara uyan devletlerin, uluslararası toplum içerisinde etkin ve saygın bir yere sahip olduğu, sözlerinin dinlendiği, uyarılarına kulak verildiği, kendilerini kabul ettirdikleri görülüp izlenmiştir.
Bu nedenle her ülkenin, deneyimli diplomatlara ve onların önerilerine ihtiyacı olduğunu unutmamak gerekir…
nabiinal@hotmail.com