“Esnaf, artan kiralar altında eziliyor”
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, son dönemde hızla yükselen enflasyon nedeniyle esnafın karşı karşıya kaldığı mali zorluklara dikkat çekti. İş yeri kiralarındaki artışların yüzde 70 ila 100 arasında değiştiğini belirten Palandöken, bu duruma bağlı olarak esnafın ödediği stopaj vergisinin de ciddi şekilde arttığını vurguladı.
20 bin TL’lik bir iş yeri kirasında yaklaşık 4 bin TL stopaj ödendiğini hatırlatan Palandöken, bunun çifte vergi yükü anlamına geldiğini ve doğrudan esnafın gelirini erittiğini söyledi.
“Stopaj yükü esnafı bitiriyor”
Palandöken, esnafın bu yükü daha fazla taşıyamayacağını ifade ederek, “Mülk sahibi zaten elde ettiği gelirden vergisini ödüyor. Kiracıya bir de stopaj yüklemek adil değil. Bu uygulama, esnafın ayakta kalmasını daha da zorlaştırıyor,” dedi.
Ayrıca, Türkiye’de artık küçük işletmelerin ömrünün ortalama 3 ila 3,5 yıl olduğuna işaret eden Palandöken, uzun soluklu işletme sürdürebilmenin neredeyse imkânsız hâle geldiğini söyledi. “Vergi yükü, haksız rekabet ve kira baskısı birleşince esnaf her gün biraz daha eriyor,” ifadelerini kullandı.
“Hizmet sektörü ayrıcalıklı, esnaf niye mağdur?”
Palandöken, hizmet sektöründe benzer bir vergi yükünün bulunmadığını, dolayısıyla esnafın adil olmayan bir düzenle karşı karşıya olduğunu dile getirdi. 2,5 milyonun üzerinde mükellef esnaf ve sanatkârın büyük bölümünün kısa sürede kepenk kapattığını hatırlatan Palandöken, “Esnaf ayakta kalmazsa ekonomi de sarsılır” diye konuştu.
“Kira stopajı tamamen kaldırılmalı”
TESK Başkanı, pandemide uygulanan stopaj indirimi sayesinde esnafın bir nebze olsun nefes aldığını, benzer bir adımın acilen atılması gerektiğini belirtti. O dönemde yüzde 25 olan stopaj oranının önce yüzde 20’ye, ardından yüzde 10’a düşürüldüğünü hatırlatan Palandöken, “En azından bu orana geri dönülmesi büyük bir rahatlama sağlar. Ancak asıl çözüm, kira stopajının tamamen kaldırılmasıdır,” dedi.
Palandöken’e göre stopaj, zaten mülk sahibinin gelir vergisine tabi olduğu durumlarda bir anlam ifade etmiyor. “Bu vergi kalemi, esnaf için gereksiz bir maliyet haline gelmiş durumda,” diyen Palandöken, aynı zamanda iş yerlerine yönelik elektrik, su ve doğalgaz gibi temel giderlerin de daha uygun fiyatlandırılması gerektiğini belirtti.
“Ekonomide esnafın yeri hayati”
Vergi düzenlemelerinin yalnızca büyük işletmeleri değil, sokak aralarındaki küçük esnafı da gözetmesi gerektiğini vurgulayan Palandöken, iş yerlerini ayakta tutmak için yapısal değişikliklerin şart olduğunu söyledi. Özellikle kira stopajı gibi dolaylı vergi yüklerinin, doğrudan üretime katkı sunan küçük işletmelerin batmasına neden olduğunu ifade etti.
“Vergi politikaları, artık esnafı yaşatacak şekilde revize edilmeli,” diyerek çağrısını yineleyen Palandöken, Maliye Bakanlığı’ndan adım atılmasını beklediklerini açıkladı.