BOTAŞ’ın doğal gaz kesintisi ile beraber elektrik de kısıtlanıyor, sanayide üretim duracak, Türkiye’nin 3 günlük üretimi durdurma zararı 1 MİLYAR DOLAR…
İran, 20 Ocak 2022 tarihi itibariyle, teknik arıza gerekçesiyle, Türkiye’ye gaz arzını 10 gün süreyle durdurdu. NIGC tarafından Türkiye’ye sağlanan gazın teslimat basıncı ve miktarı, 17 Ocak itibariyle azalmaya başladı ve doğal gaz alımı, günlük kontrat miktarının yaklaşık üçte biri seviyesine kadar düştü. Bu gelişmenin ardından, BOTAŞ’tan, doğal gaz kesintisine ilişkin son dakika açıklaması geldi. BOTAŞ, İran doğal gazındaki kesinti sebebiyle, sanayide ve elektrik santrallerinde kısıtlama olacağını duyurdu.
Kısıtlama dün başladı, sanayide üretim durdu.
Elektrik ve doğal gaz kesintisinin ev kullanımını etkilememesi içinse önlem alındı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 19 Ocak 2022 tarihli, “Çok İvedi” içerikli mesajı kullanıcı birliklere şu yazıyla gönderdi:
“Son günlerde, mevsimsel koşullardan doğan gaz tüketiminin artması ve yurtdışı arz kaynaklarından sağlanan doğal gaz kesintisi nedeniyle, ülkemizde arz-talep dengesinin sağlanmasında bazı güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Ülkemizde doğal gaz arz -talep dengesinin sağlanmasında karşılaşılan güçlükleri bertaraf edebilmek ve sistem dengesinin sağlanabilmesi için gerekli ilave tedbirlerin alınması ve uygulanması zarureti doğmuştur. Bu çerçevede, kullanıcı birliğimiz ve kuruluşumuz arasında imzalanmış olan Doğal Gaz Alım Satım Sözleşmesi’nin Kısıntı /Kesinti Talimatı başlıklı 8.9 Maddesi gereğince; Sözleşmenizdeki tüm ölçüm sistemlerinin toplam fiili çekiş miktarı, 21/01/2022 tarih ve saat 08:00 itibariyle, ikinci bir bildirime kadar; Sözleşmenizde yer alan tüm ölçüm sistemlerinin ilgili ay toplam aylık çekiş miktarının ilgili ay gün sayısına bölünmesi ile hesaplanan ortalama günlük gaz çekiş miktarının %60’ına takabül eden miktar (KGÇM-Kısıntı/Kesinti Günü Çekiş Miktarı) ile sınırlandırılmıştır. Bu talimata uyulmaması halinde, Sözleşme’den kaynaklı müeyyidelerin uygulanması zarureti ortaya çıkacaktır.
Söz konusu doğal gaz kısıntısı ile ilgili olarak, gerekli her türlü tedbirin alınması ve sistem dengesinin yeniden sağlanması yönünde sağlayacağınız katkı ve işbirliği için şimdiden teşekkürlerimizi bildiririz. Bilgilerinizi ve gereğini önemle rica ederiz.”
Yukarıda da ayrıntıları verildiği üzere, BOTAŞ, sanayi kuruluşlarına bir yazı göndererek, günlük doğalgaz kullanımlarını yüzde 40 oranında azaltma talimatı verdi. Gönderilen yazıda, Kademe 1 dışındaki hesaplamalarda yer alan aylık tüketimin 1 güne karşılık gelen miktarın yüzde 60’ı kadar doğalgaz çekilebileceği belirtildi. Kısıtlama kararının gerekçesi, kış nedeniyle talebin artması ile yurt dışı tedarikçilerin kesintileri olarak açıklanan BOTAŞ yazısında, talimata uyulmaması halinde, sözleşmelere göre ceza uygulanacağı belirtildi. Kısıtlamanın ne kadar süreceği yönünde herhangi bir bilgi verilmedi.
-Kısıtlamalar 10 gün sürecek-
BOTAŞ, yaptığı yazılı açıklamada, İran tarafının, arıza nedeniyle 10 gün doğalgaz veremeyeceği bildirimini yaptığını açıkladı. Arızanın daha erken çözümü için İran tarafıyla görüşmelerin yapıldığı belirtilen açıklamada, “Konu, hassasiyetle takip edilmektedir. Elektrik ve doğal gaz sistem dengesinin korunması amacıyla, yüksek tüketimi olan sanayi tesisleri ve elektrik santralleri ile sınırlı olmak ve kesinti planları önceden bildirilmek suretiyle, doğal gaz tüketiminde kısıtlamalar yapılacaktır. Tüketicilerin kısıtlamalardan etkilenmemesi için tüm önlemler alınmıştır” denildi.
–Elektriği de vurdu-
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı da bir açıklama yaparak, doğalgaza dayalı elektrik santrallerine gaz verilememesi kaynaklı olarak elektrik arzında da sıkıntı oluşacağını ve sanayi kuruluşlarına elektrik kısıtlaması yapılacağını duyurdu. Açıklamada, bu kesinti kaynaklı bir elektrik sıkıntısının da doğacağı vurgulanarak, “Elektrik ve doğalgaz sistem dengesinin korunması amacıyla, yüksek tüketimi olan sanayi tesisleri ve elektrik santralleri ile sınırlı olmak ve kesinti planları önceden bildirilmek suretiyle, doğalgaz ve buna bağlı olarak da elektrik tüketiminde kısıtlamalar yapılacaktır” ifadelerine yer verildi.
Sanayiciler, bugün ülke genelinde başlayacak uygulamayla, Türkiye’nin 3 günde yaklaşık 1 Milyar Dolarlık üretim zararı yaşayacağı görüşünde. -Cemil Yıldız-