Gazlı yemek pişirme ocaklarının sağlığa etkileri, Avrupa genelinde yapılan çarpıcı bir araştırmayla yeniden gündeme geldi. Araştırmaya göre, gazlı ocaklardan yayılan azot dioksit (NO2) gibi toksik kirleticiler, her yıl 40 bin erken ölüme sebep oluyor. Bu rakam, trafik kazalarından kaynaklanan ölümlerin iki katına denk geliyor.
Gazlı ocaklar nasıl zarar veriyor?
Doğal gazın yanması sırasında açığa çıkan NO2, solunum yollarını iltihaplandırarak akciğer fonksiyonlarını azaltıyor ve kalp-damar hastalıklarından kansere kadar birçok ciddi sağlık sorununa yol açıyor. Ayrıca iç mekan hava kirliliği, yaşam süresinden ortalama iki yıl çalıyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, NO2 için belirlenen güvenli maruz kalma sınırı dakikalar içinde aşılabiliyor.
Araştırmanın Öne Çıkan Bulguları:
• Avrupa Birliği ülkelerinde her yıl 36 bin 31 erken ölüm, gazlı ocaklara bağlı NO2 kirliliği nedeniyle gerçekleşiyor.
• İngiltere’de bu sayı 3 bin 928 olarak rapor edildi.
• İç mekan hava kalitesinin kötüleşmesi, 41 bin çocuk astımı vakasına neden oluyor.
Yemek pişirme sırasında havalandırma şart
Mutfakta yemek pişirilirken havalandırma sistemlerinin çalıştırılmaması durumunda, kirleticiler kısa sürede tüm eve yayılabiliyor. Küçük evlerde yaşayanlar, büyük evlere kıyasla dört kat daha fazla NO2 kirliliğine maruz kalıyor. Bodrum katlarında ise bu oran daha da yükseliyor.
Araştırmacılar, gazlı ocakların kullanıldığı restoran mutfaklarında çalışan aşçıların sürekli olarak bu zararlı gazlara maruz kaldığını ve farkında olmadan yavaş yavaş zehirlendiğini belirtiyor. Özellikle döner ustaları ve fast-food aşçıları risk gruplarının başında geliyor.
İç mekan hava kirliliği neden önemli?
İç mekanlarda doğal gazlı ocakların yaydığı NO2’nin konsantrasyonu, yemek pişirme sırasında WHO’nun önerdiği sınırların 25 kat üzerine çıkabiliyor. Kirletici gazlar mutfaktan yatak odalarına kadar evin her köşesine yayılarak saatlerce havada asılı kalıyor.
Risk Altındaki Gruplar:
• Trafiğin yoğun olduğu caddelerde yaşayanlar.
• Bodrum katlarında ikamet edenler.
• Havasız veya küçük alanlarda yemek pişirenler.
Çözüm önerileri
Araştırmacılar, gazlı ocakların kullanımının azaltılmasını ve elektrikli ocaklara geçilmesini öneriyor. Alternatif olarak, gazlı ocakların bulunduğu mutfaklarda etkili bir havalandırma sistemi ve düzenli bakım, riski azaltmak için önemli bir adım olarak görülüyor.