Gönül ve İlim Işığı: Hacı Bektaş Veli

Düşünce ve öğretileriyle asırlardır sevgi, birlik, beraberlik ve barış öğütleyen Hacı Bektaş Veli, Horasan’ın Nişabûr şehrinde doğmuştur. Moğol istilasının ardından Anadolu’ya gelerek bugünkü Nevşehir’in Hacıbektaş olarak anılan bölgesine yerleşen Hacı Bektaş Veli, Burada kurduğu dergah ile Anadolu Aleviliğinin ve Bektaşiliğin gelişimine önemli katkı sağlamıştır.

1271 yılında vefat eden Hacı Bektaş’ın ebedi istirahatgahı halen Nevşehir ilinin Hacıbektaş ilçesinde bulunmaktadır.

Bir milleti millet yapan unsurların başında kültür yer almaktadır. Kültür bir toprak parçası üzerinde milleti meydana getiren maddi ve manevi değerlerin tümüdür. Kültür toplumun kimlik kazanmasında toplumsal değerlerin gelecek kuşaklara aktarılmasında önemli bir yer teşkil etmektedir. Türk kültürü, kendi kültürel değerlerinin yaşatılmasını ve aktarılmasını sağlayan tarihte birçok kişi yetiştirmiştir. Bunlardan birisi de topluma öğretileriyle yol gösteren bir ışık gibi milleti aydınlatan Hacı Bektaş Veli’dir.

Hacı Bektaş-ı Veli, Anadolu’ya ayak bastığında Anadolu’da siyasi bir birlik, toplumsal bir düzen yoktu. Söz konusu dağınıklık içinde toplumu kucaklayan, birleştirici, uzlaştırıcı toplumsal içeriğe ihtiyaç duyulmaktaydı. Devam eden süreçte Bektaşilik yükselişe geçti. Bunun sonucunda Bektaş-ı Velinin derslerini ve sohbetlerini takip ederek onun tarikatına bağlananlara, tasavvuftaki usule uyarak “Bektaşi” dendi. Sosyolojik olarak Hacı Bektaş’ı anlayabilmenin yolu, onun bakış açısıyla ilgilidir.

Hacı Bektaş Veli’nin sevgi, eşitlik, tanrı, din, paylaşım, hoşgörü, bilim, eğitim gibi kavramlarda da günümüze taşınan görüşleri tüm dünyada aydın ve sağduyulu toplumlarca kabul görmüş ve Alevi toplumu tarafından yüzyıllardan günümüze taşınmıştır.

Hacı Bektaş Veli’nin, savaş yerine barışı; düşmanlık yerine dostluğu; kin yerine sevgiyi ve hoşgörüyü benimseyen, hümanist bir anlayışa sahip olduğu bilinmektedir.

Hacı Bektaş-ı Veli, “ Bir olalım, iri olalım, diri olalım.” sözüyle, insanlar arasındaki bütünlüğü, birliği dayanışmayı kastetmektedir. Ayrıca Hacı Bektaş-ı Veli, alın teri, temizlik, ve çok çalışmak konusunda,“ Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et.” demiştir. Toplumda bütünlük, insanlar arasında sevgi, saygı, hoşgörü, kardeşlik gibi hususları da şu sözüyle dile getirmiştir. “Ayağa kalkarsan hizmet amacıyla kalk, eğer konuşacaksan hikmet ile konuş ve oturacağın zaman saygı ile otur!”

Bilimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır”, ” Okunacak en büyük kitap insandır” , “Yolumuz, ilim, irfan ve insanlık sevgisi üzerine kurulmuştur” diyen Hacı Bektaş Veli; öğretisinin temel ilkelerini oluşturan bu dizeleriyle, yüz yıllar geçse de felsefesinin derinliği ve gerçekliği ile günümüz toplumlarına da ışık tutmaktadır.

“Hararet nardadır, sac’da değildir,

Keramet baştadır, tac’da değildir,

Her ne arar isen, kendinde ara,

Kudüs’te, Mekke’de, Hac’da değildir

Hacı Bektaş Veli’yi 751.sene-i devriyesinde rahmetle anıyor, ışığının dünyayı aydınlatmaya devam edeceğini umut ediyorum.