Tescillinin “ihracat değeri” ne?
Destek Patent’in, TÜRKPATENT’in 2022 yılı ilk 6 ay istatistiklerine göre hazırladığı analize göre, coğrafi işaret başvurularında Balıkesir, Hakkari ve Malatya başı çekiyor. Bursa ikinci sırada yer alırken, Konya ve Sakarya üçüncü sırada.
Hatay, kurumsal kimliklerin başvuruları ve takipleri sonucunda şu ana kadar birçok ürününde tescil aşamasını tamamladı. Ancak beklenen ve istenen hızlı süreç yine de işlemiyor. Bunun en net örneği ise bu konudaki sürece hala katılamayan Antakya Simidi!
Bilinmeyen bir diğer veri de tescili alınan ürünlerin ihracat değerleri ya da ihracata kattıkları katma değer! Zira bu konuda en can alıcı örnek, İtalya! Bugün, İtalya, parmesan peynirinden yaklaşık 1.5 Milyar Euro gelir sağlıyor.
-DÜNYA’DA!-
Bugün, dünya genelindeki coğrafi işaret pazarının değeri yaklaşık olarak 200 Milyar Dolar. Sadece Avrupa Birliği bünyesindeki benzer pazarın hacmi ise 55 Milyar Dolar. Dünya çapında, 10 bini aşkın, coğrafi işareti alınan ürün bulunuyor. Türkiye ise bu konuda son yıllarda önemli aşama kat eden ülkelerin başında geliyor. Son veriler ışığında, Türkiye’deki coğrafi işaret tescilli ürün sayısı 1157’e ulaşmış durumda. Hatay, bu toplama, 19 ürünüyle destek veriyor.
-ÖNCÜ İLLER!-
Coğrafi işaret başvuruları, 2022’nin ilk 6 ayında, geçen senenin aynı dönemine oranla yüzde 120 arttı. Destek Patent’in, TÜRKPATENT’in 2022 yılı ilk 6 ay istatistiklerine göre hazırladığı analize göre, coğrafi işaret başvurularında Balıkesir, Hakkari ve Malatya başı çekiyor. Bursa ikinci sırada yer alırken, Konya ve Sakarya üçüncü sırada.
2001 yılında, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret olarak tescil edilen Giresun Tombul Fındığı, geçen yıl Avrupa Birliği nezdinde de kabul edilerek, Avrupa Birliği ülkelerinin tamamında koruma altına alındı. Böylece AB’de tescilli coğrafi işaretlerimiz; Antep Baklavası, Aydın İnciri, Aydın Kestanesi, Bayramiç Beyazı, Malatya Kayısısı, Milas Zeytinyağı, Taşköprü Sarımsağı ve Giresun Tombul Fındığı olarak 8’e ulaştı. Bu listede Hatay’a özel her hangi bir ürün bulunmuyor.
-KOOPERATİFLER!-
Verileri yorumlayan Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, “Dünyada 10 bini aşkın coğrafi işaret alınan ürün bulunuyor. Bu pazarın, yaklaşık 200 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe sahip olduğu tahmin ediliyor. Coğrafi işaretli ürünlerin %10’u, gelişmekte olan ülkelerde. Avrupa Birliği’nde, sadece tarım ve gıda ürünlerine coğrafi işaret veriliyor. AB’deki coğrafi işaret ürün pazarının toplamı tahmini 55 milyar Euro’nun üzerinde. Özellikle Fransa, İtalya ve İspanya, bu alanda lider konumunda. Türkiye’nin şu an için toplam 1177 coğrafi işaret tescilli ürünü bulunuyor.
Bu veriler gösteriyor ki, tarım ve hayvancılık ülkesi olarak, özellikle tarım kooperatiflerimize büyük iş düşüyor. Coğrafi işaretli ürünler, diğerlerine göre katma değeri daha yüksek ürünler oldukları için ihracatı da son derece önemli” diye konuştu.
-HATAY LİSTESİ-
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) tarafından bugüne kadar Coğrafi İşaretleme Belgesi alınan ürünler şöyle sıralanıyor:
* Antakya Künefesi
* Antakya Sürk’ü (Çökeleği)
* Antakya Küflü Sürk’ü (Çökeleği)
* Antakya Künefelik Peyniri
* Antakya Künefesi
* Antakya Tuzlu Yoğurdu
* Hatay Ceviz Reçeli
* Hatay Kabak Tatlısı
* Samandağ Biberi
* Samandağ Ney-i
Bu arada, ilimizde bulunan ve ATSO dışı kurumlarca Coğrafi İşaretleme Belgesi alınan iki ürün de şunlar:
* Samandağ Kaymakamlığı-Hatay Defne Sabunu
* Hatay Büyükşehir Belediyesi-Hatay İpeği
* İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası-Belen Kömürçukuru Pekmezi
* Dörtyol Turunçgil Üreticileri Birliği-Dörtyol Mandarini
* İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası-Hatay Kaytaz Böreği
*Hatay Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliği-Hatay Kömbesi
* İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası-Hatay Oruğu
* Kırıkhan Ticaret ve Sanayi Odası-Kırıkhan Kavunu
Tamer Yazar