Hatay Altınözü’nde kadınların el emeğiyle yeniden hayat bulan geleneksel cimem sanatı, HAZEK Kooperatifi çatısı altında yaşatılıyor. Buğday saplarının sabırla işlendiği üretim süreci, hem kültürel mirası koruyor hem de kadınlara ekonomik destek sağlıyor.
Hatay’ın Altınözü ilçesinde faaliyet gösteren Hatay Altınözü Zeytin Emeği Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi (HAZEK), unutulmaya yüz tutmuş bir geleneği gün yüzüne çıkarıyor. Cimem adı verilen geleneksel el sanatı, buğday saplarının sabırla işlenerek örülmesiyle ortaya çıkan özgün bir üretim biçimi olarak biliniyor. Kooperatifin atölyelerinde başlayan hummalı çalışma, geçmişle gelecek arasında kültürel bir köprü kurmayı hedefliyor.
Cimem nedir, nasıl yapılır?
Cimem, buğday hasadının ardından geriye kalan sapların tek tek ayıklanması ve özenle örülmesiyle hazırlanan geleneksel bir el işidir. Yüzyıllardır Anadolu’nun farklı bölgelerinde uygulanan bu sanat, Altınözü’nde kadınların ellerinde yeniden hayat buluyor. HAZEK çatısı altında yürütülen çalışmalarda, saplar doğal yöntemlerle temizleniyor, kurutuluyor ve geleneksel tekniklerle işleniyor. Her bir örme işlemi, hem estetik bir üretim sürecini hem de tarihsel bir hafızayı barındırıyor.
Başkan Meryem Sarı: “Kadın emeğiyle kültür yaşatılıyor”
HAZEK Başkanı Meryem Sarı, yaptığı açıklamada cimem mesaisine ilişkin çarpıcı ifadeler kullandı. “Buğday saplarını büyük bir sabırla tek tek ayıklıyor, ardından sevgiyle ve emekle örüyoruz,” diyen Sarı, üretimin her aşamasında kadınların özverili çalışmasına dikkat çekti. Sarı, “Her ilmekte geçmişimizin izleri, her düğümde kadınlarımızın alın teri var. Bu sadece üretim değil, aynı zamanda bir kültürel direniş ve dayanışma hikâyesidir,” dedi.
Sosyal ve ekonomik güçlenme hedefleniyor
HAZEK’in yürüttüğü cimem çalışmaları yalnızca kültürel bir değer taşımıyor, aynı zamanda bölgede yaşayan kadınlara ekonomik ve sosyal açıdan da önemli katkılar sağlıyor. Kooperatif, kadınların üretim sürecine katılımını artırarak hem ekonomik özgürlüklerini destekliyor hem de toplumsal görünürlüklerini artırıyor. Başkan Sarı, “Bölgedeki kadınlara ekonomik ve sosyal anlamda güç katmak için çalışmayı sürdüreceğiz,” diyerek, dayanışma temelinde yürütülen üretimin devam edeceğini vurguladı.
Atalardan kalan bu zanaat, günümüzde kadın girişimciliğinin bir sembolü haline geliyor. HAZEK’in vizyonu, yalnızca bugünü değil, geleceği de şekillendirmek. Cimem gibi el sanatları, yalnızca nostaljik bir değer değil, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmanın ve yerel ekonominin önemli bir parçası olarak görülüyor. Kooperatif üyeleri, üretim süreçlerinde hem geleneksel bilgiyi hem de modern pazarlama tekniklerini bir araya getirerek ürünleri daha geniş kitlelerle buluşturmayı hedefliyor.
Kadın eliyle gelen dönüşüm
Altınözü’nde başlayan bu dönüşüm hareketi, kadınların elinden çıkan ürünlerle daha da anlam kazanıyor. Cimem yapımı, sadece bir üretim değil, aynı zamanda bir yaşam biçimi haline geliyor. Kadınlar, hem geçmişle bağ kuruyor hem de üretim süreci sayesinde kendilerine yeni bir gelecek inşa ediyorlar. Geleneksel üretimin modern girişimcilikle birleştiği bu örnek, Türkiye’de kadın kooperatiflerinin gücünü bir kez daha gözler önüne seriyor.