Hatay’ın verimli topraklarında üretim yapan çiftçiler her geçen yıl artan maliyetler ve yetersiz destek nedeniyle tarımdan uzaklaşıyor. Amik Ovası’nda yaşanan bu sessiz çöküş, Türkiye’nin tarım geleceği için ciddi bir alarm veriyor.
Amik Ovası’nda çiftçi üretmekten vazgeçiyor
Hatay’ın verimli topraklarıyla bilinen Amik Ovası, artık bereketin değil, çiftçi dramının sembolü haline geldi. Antakya Gazetesi’nin özel olarak sahaya inerek yaptığı araştırmada, çiftçilerin yıllar içinde artan maliyetlerle nasıl baş edemedikleri ortaya koyuldu. Çiftçiler, devlet desteklerinin yetersizliğinden ve ürünlerini zararına satmak zorunda kalmaktan yakındı.
Çiftçiler yıl yıl ne kazandı?
Çeşitli ürünler eken çiftçilerin dört yıllık satış rakamları, tarımda nasıl bir çıkmazla karşı karşıya olduklarını gözler önüne seriyor
Mısır fiyatlarında artış olsa da kâr yok
Mısır eken çiftçiler, 2021 yılında kilogram başına 5 TL’den ürününü satarken, bu fiyat 2024’te 8 TL’ye yükseldi. Ancak gübre, ilaç ve tohum maliyetleri hesaba katıldığında bu artış, çiftçiye kâr değil, zarar getirdi.
Pamuk fiyatı yerinde sayıyor
Pamuk üreticileri, 2022 yılında kilogram başına 26 TL’ye kadar satabildikleri ürünü, 2023 ve 2024 yıllarında ancak 20-21 TL arasında elden çıkarabildi. Maliyetler artarken, gelir sabit kaldı.
Buğday üreticisi zararda
2021’de kilogramı 5 TL olan buğday, 2024’te 8,5 TL’ye kadar yükseldi. Ancak bu rakam, üreticinin masrafını karşılamıyor. Röportaj yaptığımız bir çiftçi, “25 liraya mal ettiğim buğdayı 15 liraya satmak zorunda kalıyorum,” diyerek durumun vahametini özetledi.
Biberde şok düşüş
2023’te 16 TL’ye kadar çıkan biber fiyatı, 2024’te 8 TL’ye geriledi. Bu ani düşüş, birçok çiftçinin ekim planlarını yeniden gözden geçirmesine neden oldu.
Devlet desteği ile maliyet arasında uçurum var
Devletin verdiği destekler, gerçek tarım maliyetleri karşısında yetersiz kalıyor. 100 dönümlük bir arazide devletin sağladığı 4.500 TL gübre desteği, çiftçinin yaklaşık 45.000 TL’lik gübre masrafını karşılamaktan çok uzak.
Traktör satan çiftçiler tarımdan vazgeçiyor
Bir zamanlar emeğinin karşılığını alan çiftçi, bugün tarım araçlarını satmak zorunda kalıyor. “2021’de yedi traktörüm vardı, şimdi üçe düştü,” diyen bir üretici, bu gerilemenin ardında artan borçlar ve yetersiz gelir olduğunu söylüyor.
Ürünler elde kalmasın diye zararına satış yapılıyor
Yeni sezona umutla başlamak isteyen çiftçiler, ürünlerin elde kalmaması için zararına satış yapıyor. Normal şartlarda kâr etmesi gereken üretici, sezonu zararla kapatıyor ama yine de üretime devam etmek zorunda kalıyor.
Yarseli Sulama Birliği tepkilerin odağında
Çiftçilerin en çok şikâyet ettiği konulardan biri de sulama fiyatları. 1990’lı yıllarda kurulan ve Devlet Su İşleri’ne bağlı olan Yarseli Sulama Birliği’nin, tarlasını sulamak isteyen çiftçiden dönüm başına 2000 TL alması, üreticiler tarafından “zulüm” olarak nitelendiriliyor.
Hataylı çiftçi destek bekliyor
Amik Ovası’ndaki çiftçiler, seslerini duyurmak için çabalıyor. Tarımdan uzaklaşmak zorunda kalan her bir üretici, Türkiye’nin gıda güvenliği için bir alarm niteliğinde. “Çiftçinin yok oluşunu gözlerinizle görmeniz mümkün,” diyen üreticiler, çözüm için acil ve gerçekçi destekler bekliyor.