İsrail’in ticaret ortakları kimler? En çok hangi ülkelerle alışveriş yapıyor?
İsrail’in Filistin topraklarında süregelen askeri operasyonları ve insani yardımlara engel olması, dünya genelinde büyük tepkilere yol açıyor. Ancak bu tepkilerin çoğu, sadece sözde kalıyor. Ülkelerin ticaret verileri, İsrail’e yönelik ekonomik yaptırımların oldukça sınırlı olduğunu gözler önüne seriyor.
Türkiye, İsrail’e en çok ihracat yapan 5. ülke
2024 verilerine göre, İsrail’in küresel çapta gerçekleştirdiği ithalat 91,5 milyar dolar, ihracat ise 61,7 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. En çok ihracat yapan ülkeler arasında Çin, ABD, Almanya, İtalya ve Türkiye yer alıyor. Türkiye, yaklaşık 2,8 milyar dolarlık ihracat ile dikkat çekici bir konumda.
Hangi ürünler alınıp satılıyor?
İsrail’in ithalatında en çok öne çıkan ürünler şunlar:
19 milyar dolar değerinde elektronik ve mekanik cihazlar
10 milyar dolar seviyesinde taşıt araçları
8 milyar dolar kimyasal ürünler
7 milyar dolar mineral kaynaklar (petrol, kömür, çimento)
4 milyar dolar değerli taş ve mücevherat
İsrail’in ihracat kalemlerinde ise:
18 milyar dolar ile elektronik ürünler
10 milyar dolar kimyasal ürünler
9 milyar dolar işlenmiş elmas ve mücevher
7 milyar dolar tıbbi ve teknik cihazlar
5 milyar dolar mineral ürünler öne çıkıyor.
“İsrail’den en çok ürünü kim alıyor?” ABD başı çekiyor
Birleşmiş Milletler’in verilerine göre ABD, 17,3 milyar dolarlık ithalatla İsrail’in en büyük ticaret ortağı. ABD’yi İrlanda (3,2 milyar dolar) ve Çin (2,8 milyar dolar) izliyor. Türkiye ise 599 milyon dolarlık ithalatla 19. sırada yer alıyor.
ABD özellikle işlenmiş elmas, elektronik cihazlar ve kimyasal maddeler alırken, İrlanda daha çok elektronik parçaları ilaç ve medikal cihaz üretimi için kullanıyor. Çin’in ithalatında ise optik ekipman, kamera lensleri ve kimyasallar dikkat çekiyor.
“İsrail’e en çok kim satıyor?” Türkiye listede yer alıyor
İsrail’in ithalat listesinde:
Çin – 19 milyar dolar
ABD – 9,4 milyar dolar
Almanya – 5,6 milyar dolar
İtalya – 3,6 milyar dolar
Türkiye – 2,8 milyar dolar
Çin, İsrail’e daha çok elektrikli araç, cep telefonu, bilgisayar ve metal ürünler gönderiyor. ABD ise silah sistemleri, kimyasal maddeler ve elmas ihracatıyla öne çıkıyor. Almanya, taşıt, makine ve ilaç gibi sanayi ürünlerinde etkin.
“Soykırımın finansmanına ortak mı?” Türkiye ve Arap ülkeleri sorgulanıyor
Her ne kadar Türkiye, Mayıs 2024’te İsrail’le tüm ticareti durdurduğunu açıklasa da, serbest bölgeler ve dolaylı güzergâhlar üzerinden ticaretin sürdüğü yönünde raporlar ortaya çıkmıştı. Özellikle İzmir ve Mersin gibi serbest ticaret bölgeleri üzerinden yapılan işlemler kamuoyunun tepkisini çekmişti.
Ticaret Bakanlığı ise bu iddiaları “asılsız” olarak nitelendirdi ve 2 Mayıs’tan itibaren tüm ticaretin durduğunu resmi olarak duyurdu.
Ancak Yunanistan gibi ülkeler üzerinden yapılan dolaylı ticaret, Türkiye’nin İsrail ile ilişkisinin tamamen kesilip kesilmediğine dair soru işaretleri bırakıyor. Nitekim Türkiye’nin Yunanistan’a yaptığı ihracat, bu süreçte dikkat çekici biçimde artış gösterdi.
“Arap ülkeleri neden sessiz?” BAE ve Mısır ticarete devam ediyor
The Cradle’ın Eylül 2024 tarihli haberine göre, başta Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır olmak üzere birçok Arap ülkesi, Gazze’deki katliamlar ve açlığa rağmen İsrail’le olan ticari ilişkilerini sürdürdü. Bu ülkeler, soykırıma ekonomik destek sağladıkları yönünde sert eleştirilere maruz kalıyor.