Çok önemli mi bilmem ama Jose Saramago Nobeli, başka ödülleri hakkıyla kazanmış, saygınlık kazandırmış usta yazar. Romancı. Portekiz’in ve yeryüzünün ışıklarından. Saramago’yu Haziran’da yitirdik…
Türk inceyazınında son yıllarda Saramago’yu, romanlarını okur çok sevdi. Ricardo Reis’in Öldüğü Yıl, Yitik Adanın Öyküsü, İsa’ya Göre İncil, Körlük, Görmek, Kabil…
Körlük’ün sinemaya da uyarlandığını anımsıyorum. Görkemli romanlar… Semboller, gerçek, büyülü dil, düşün derinliği iç içe.
Körlük, trafik ışığında başlar. Körlük bulaşıcı durumda yayılır. Yalnızca göz hekiminin eşi kadın görmektedir ve o da gizler. Yayılmaması için bir eski hastaneye kapatılan körler arasında adeta mafyalaşanlar, saldırgan öbek oluşur…
İsa’ya Göre İncil’de Dostoyevski’yi çağrıştıran bir Hıristiyanlık yaklaşımı işlenir. İsa’nın Hıristiyanlığıyla bugünkünün ilgisi yoktur. İsa böyle istidarlaşacağını, bakıcılaşacağını, insanlıktan uzaklaşacağını, tanınmaz duruma geleceğini görmüş, bilmiştir.
Saramago kırsal kökenliydi. Geçim olanağı elverişli değildi. Bu döneminin ardından yayın yönetmenliği yapar. Gazete yazıları yazar. Son yıllarında Kanarya Adaları’ndan birine yerleşir.
Portekiz yazını görkemli bir yazın. İnsanlığa damgasını vurmuş. Saramago Ustanın izlendiğinden, genç kuşağın onu örnek aldığından kuşkum yok.
.
YORUMLAR