KILIҪ VE AKIL

Napolyon bütün Avrupa’yı kılıcıyla fethettikten sonra siyasetle askerliğin ilişkisini tek cümleyle özetlemişti:

“Kılıçla herşeyi yapabilirsiniz, yalnızca üstüne oturamazsınız.”

Kılıcını onun kadar maharetle kullanamayan niceleri bu dahinin uyarısına rağmen daha sonraları defalarca bir kılıcın üstüne oturmayı, toplumsal sorunları kılıçla çözüp, kılıcın zoruyla hükmetmeyi denediler. Milyonlarca genç insan bu akılsız zorbaların yanlış tercihlerini hayatlarıyla ödediler. Aileler dağıldı, kadınlar yasa düştü, bebekler sahipsiz kaldı. Ve hiçbir sorun kılıçla çözülemedi. Kılıç, savaşlardan zaferle çıkmayı sağlıyordu ama barışı sağlamaya yetmiyordu. Barış için kılıçtan daha fazla bir şeylere ihtiyaç vardı. Akla, uzak görüşlülüğe, karar verme cesaretine, siyasi yaratıcılığa.

Günümüzde hâlâ kılıçlarının üstüne oturmayı deneyen liderlere rastlıyoruz. Bunların içinde, Eski Yunan’la birlikte modern tarihi doğuran peygamberler diyarı, büyük dinlerin içinden çıktığı, bugün Ortadoğu’nun en gelişmiş ülkesini yönetenler’in de olduğunu görüyoruz. Yıllardır, Filistinlileri bir savaşta yenmeye değil o zavallı kavimi diz üstü çökertip yalvartmaya uğraşıyorlar.

***
Yahudi inanışında yaygın olan Eskogladyatör kelimenin anlamı eski Yunanca’ya dayanır. Yahudi Eskogladya’sı Mesih, yani dünyanın sonu gelmeden Kudüs’e üçüncü tapınağın inşasını öngörür. Ortodoks ve muhafazakar Yahudilik taraftarları için insanın ve dünyanın sonu demektir; öbür dünyaya kurulacak üçüncü tapınakta dua ederek gitmeyi özler… Gazze’da son günlerde yaşananlar tam anlamıyla cehennemin geldiğinin işaretinden başka bir şey değil. Aslında narsist, sandık demokrasisini içine sindiremeyen bir eskogladyatörün, cehennem kahramanının yarattığı dehşete tanıklık ediyoruz.

İsrail, 8 Temmuz 2014’te Gazze’ye en uzun ve yıkıcı saldırısını başlatmıştı. Hamas’ın roket saldırılarını bahane edip, misilleme kılıfıyla Gazze’yi 51 gün havadan ve karadan vurdu. Anadolu Ajansı 2020’de, üzerinden 6 yıl geçtiği halde Gazze’nin hâlâ yaralarını saramadığını duyuruyordu. AA, katliamın kanlı bilançosunu şöyle hatırlatıyordu: 551’i çocuk 2 bin 158 Filistinli şehit oldu. Kaynaklar, İsrail’in can kayıplarını ise 9’u sivil 75’i asker olarak veriyor.
51 günün sonunda iki taraf da ateşkesi kendi zaferi ilan etti. Başbakan Netanyahu, şahin taraftarlarına zafer kutlatırken Hamas da “kazandık” diye konvoylarına sabaha kadar zafer turu attırdı.
Bugün İsrail’de yine Netanyahu Başbakan. Popülist şova çevirip siyaseten istismar etmek için yine ortalığı ateşe vermekten çekinmiyor. İsrail ordusu, abluka altındaki Gazze Şeridi’ni 7 Ekim’den bu yana yoğun bombardıman altında tutarken, Gazzeli sivillere yönelik yeni bir katliam mesajı veren bir çağrıda bulundu. Hamas tarafından öldürülen binin üzerindeki İsrailliye, İsrail saldırılarında ölen 2 bini çocuk dört bin 500 kişiyi eklediğinizde altı bine yakın insan hayatını kaybetti. Yaralıların sayısı ise meçhul.
İsrail’in saldırılarını durdurması için her şeyden önce İsrail tarafında bir irade olması gerekiyor. Netanyahu hükümeti; İsrail’in bugüne kadar ki en sağcı, en ırkçı, en dinci, en radikal hükümeti konumunda. Kabine üyelerinin Filistinlilere karşı görüşleri; geçelim uluslararası insan hakları beyannamelerini, modern savaş hukukun bile var olmadığı zamanlardaki sıradan kurallara bile uymuyor. Hastaneyi vurdu İsrail geçen 17 Ekim akşamı. “En az” diye not düşülüyordu, 500 kişi hayatını kaybetmiş… 500 kişi… 500 kişi… Dünya duyuyor musun?
***
Ben Gurion 1919′da şöyle diyordu: “Biz bu ülkenin bizim olmasını istiyoruz; ama, Araplar da bu ülkenin kendilerinin kalmasını istiyorlar. Bir toprağın da iki sahibi olamaz. Kudüs’ün “ebedi başkent” olacağı Nil’den Fırat’a arz-ı mev’ud’un fethi İsrail’in güvenliği için zorunlu olduğu gibi dini ve tarihi bir vazife ve vecibedir. Hiç kimsenin bunu askıya alma ve vazgeçme hakkı yoktur.”

Demografik yapının değişimini varlığının güvencesi olarak gören İsrail, sınırları belirlenmemiş Yahudi Vatanı”na, dünyadaki dindaşlarının/vatandaşlarının göçlerini temin ve teşvik etmek ve gelenleri yerleştirmek için sistematik olarak yıllardır işgallere girişmektedir. Bu demografik değişim için Filistin’in Filistinsizleştirilmesi politikası uygulanıyor. Filistinlilerin evlerinin yıkılarak yeni Yahudi yerleşim yerlerinin açılması, sürekli işgal, Filistinlilerin sürgünü ve katledilmesi ile İsrail, yayılmacılığına engel olacağı için son derece tehlikeli olarak addettiği Ortadoğu’daki kalıcı barışı, sürekli olarak askıya alırken, tüm Yahudi yurdunun Yahudileştirilmesi için izlediği emperyal politikalar ile savaşı sürekli hale getirmiştir. Çatışmanın ve işgalin dindiği herhangi bir barış dönemi ise sonraki savaş için bir hazırlık ve dinlenme dönemi olarak değerlendirilmektedir.

Oysa, İsrail-Filistin Barışı, sadece Orta-Doğu bölgesinin huzuru için değil tüm dunya için olmazsa olmaz türünde bir sorun. Ama maalesef “evrensel barışı“ tahdit eden bu sorun bugüne kadar birtürlü çözülemedi. Çözüme en çok yaklaşıldığı an, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton’un Arafat ile İsrail’in o dönemki başbakanını Ehud Barak‘ın Camp David’de biraraya getirdiği zirveydi. Ama son anda oradan da bir sonuç çıkmadı.

Geçmișteki deneyimler gibi 2020 yılın başındaki yol haritasından da herhangi bir mucizenin beklenmemesi gerektiğinide gördük: ABD Başkanı Trump’ın Filistin sorununun çözümü için “Yüzyılın Anlaşma Planı” adı verilen projeyi açıklıyor. Beyaz Saray’da, Filistin halkına sorulmadan yapılan, Filistin’i tamamen ortadan kaldıran bu açıklamada Trump’ın yanında İsrail Başbakanı Netanyahu da yer alıyordu.

ABD’nin başında Clinton, Carter hatta George H. W. Bush gibi isimler yerine Trump gibi popülist bir maceracının, ardında da Biden gibi hem muhakemesini hem vicdanını kaybetmiş birinin bulunması Netanyahu iktidarına büsbütün cür’et veriyor.

٭٭٭
Gelişmemiş, fakir ve silahsız Filistinlilere istediklerini dayatıp yenebilirler ama tarihi nasıl yenecekler, dünyayı sınırsız ve bayraksız bir barış yerine çevirmeye uğraşan insan aklını nasıl yenecekler? İnsan vicdanını yaralamakla, insan haklarını, enversel hakları yok saymakla, ülkelerinin saygılığına, gelişmişliğine ihanet etmekle mi yenecekler?

Barışı sağlamaya gücü yetmeyen, barışı “veto eden ABD” ve ona bağlı emperyalist liderler, kazansalar da kaybedecekler bu savaşı. Filistinlilerle değil, tarihle ve gelişmişlikle savaşmaya çabalıyorlar çünkü. Tarihe ihanet ediyorlar, gençlere ihanet ediyorlar, insan haklarına, gelişmişliğe ve kendi ülkelerine ihanet ediyorlar.

Evet, İsrael yöneticileri Filistinlileri yenseler de kaybedecekler. Cüce Napolyon’ın dediği gibi, kılıçla herşey yapılır ama üstüne oturulmaz. Tarihin de akılın da kılıçlarının üstüne oturmaya çalışanlara ihtiyacı yok artık. Savaşanların değil ancak barışanların kazanabileceği bir çağda yaşıyoruz çünkü.

Pof. Dr. Garip Turunç – Bordeaux (Fransa) Üniversitesi ve İstanbul Galatasay Üniversitesi Em. Öğt. Üy.

Bordeaux, 22 Ekim 2023