Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası’ndan koordineli hamle
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirasına geçişi teşvik etmek amacıyla yeni bir dizi karar aldı. Ekonomideki dengelenmeyi ve dövizden Türk lirasına dönüşü desteklemek adına alınan önlemler, özellikle ihracatçılar ve bankacılık sektörü üzerinde doğrudan etkili olacak.
İhracatçılar için döviz satış oranı yeniden yükseltildi
2025 yılı sonuna kadar geçerli olacak şekilde, ihracat genelgesinde yapılan değişiklikle birlikte ihracat bedellerinin Merkez Bankası’na satılması gereken asgari oran yüzde 35’e çıkarıldı. Bu oran, geçtiğimiz şubat ayında yüzde 25’e indirilmişti. Yeni düzenleme ile ihracat gelirlerinin daha yüksek kısmı Merkez Bankası’na yönlendirilecek, böylece döviz arzı artırılarak TL’nin istikrarı desteklenecek.
Dövizden TL’ye dönüşe ek teşvik: Yüzde 3 destek
Firmaların dövizlerini Türk lirasına çevirmesini cazip hale getirmek için verilen döviz dönüşüm desteği 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 3’e yükseltildi. Bu teşvik sayesinde, özellikle şirketlerin döviz hesaplarından TL’ye geçiş yapmaları hedefleniyor. Kurumlar, bu oranla birlikte TL bazlı ürünleri daha fazla tercih etme eğilimine girebilir.
Zorunlu karşılıklarda kapsamlı değişim: Bankalara hedef baskısı
Merkez Bankası, zorunlu karşılık sisteminde önemli değişikliklere imza attı. Tüzel kişilere ait mevduatlarda Türk lirası payı hedefi yeniden uygulamaya alındı. Bu kapsamda, TL payı yüzde 60’ın altında kalan bankalara yeni bir yükümlülük getirildi. Bankaların her ay bu oranı yüzde 0,3 artırması gerekecek.
Yabancı para mevduatlarda karşılıklar yükseldi
Yabancı para cinsinden mevduatlara ilişkin tüm vadelerdeki zorunlu karşılık oranları 200 baz puan artırıldı. Bu karar, döviz talebini azaltmayı ve TL’nin güçlenmesini sağlamayı amaçlıyor. Ayrıca, yurt içi yerleşiklerle yapılan ve bir yıla kadar vadeye sahip olan yabancı para cinsi repo işlemleri için de zorunlu karşılık oranı tüm vadelerde 400 baz puan artırıldı.
Bankacılık sektöründe TL’ye yöneliş hedefleniyor
Alınan kararlar, bankacılık sisteminde TL’nin payını artırma hedefine hizmet ediyor. Tüzel kişi mevduatlarında TL oranı düşük kalan bankalar, yeni düzenlemelerle TL bazlı mevduat ürünlerini daha agresif biçimde pazarlamak zorunda kalacak. Bu durum, finansal sistemin liralaşmasını hızlandıracak bir süreci beraberinde getirecek.