Cilvegözü Kapanıyor
Uluslararası Af Örgütü, Suriye’nin kuzeyindeki milyonlarca kişiye yardım ulaştırılmasını sağlayan koridorun (Reyhanlı ilçesi Cilvegözü Sınır Kapısı) açık tutulması için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) çağrıda bulundu. Bir tarafta Suriye’ye yönelik yardımın 10 Temmuz kaosu sürerken, bölgedeki İŞİD riski de artıyor.
Suriye’ye, Türkiye’nin Cilvegözü (Hatay/Reyhanlı) sınır kapısından 2014 yılından beri yapılan uluslararası insani yardım operasyonlarının kullanım süresi 10 Temmuz’da sona eriyor. Suriye’nin kuzeybatısındaki milyonlarca kişiye ulaşan insani yardım malzemelerinin gönderildiği tek sınır kapısı konumundaki Cilvegözü’nün açık tutulma süresinin uzatılması konusunda gözler, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde.
-SURİYE RAPORU-
Bu konuda oluşabilecek risklere işaret eden Uluslararası Af Örgütü’nün, “Dayanılmaz yaşam koşulları: Suriye’nin kuzeybatısındaki kamplarda ekonomik ve sosyal haklara yetersiz erişim” başlıklı raporu, geçtiğimiz günlerde Berlin’de açıklandı.
Raporda, ülke içinde evlerini terk etmek zorunda kalanların da aralarında bulunduğu en az 4 milyon kişinin, bu yardım koridoruna bağımlı olduğu vurgulandı. Suriye’de muhaliflerin kontrolündeki kuzeybatı bölgesine, Türkiye sınırındaki Babül Hava Sınır Kapısı üzerinden yardım gönderilmesine imkAn tanıyan BM programı, 10 Temmuz’da sona eriyor.
Uluslararası Af Örgütü İltica Politikaları Uzmanı Franziska Vilmar, program sona ermeden, BM Güvenlik Konseyi’nin acilen programı uzatmasını gerektiğini söyledi.
–1,7 MİLYON KİŞİ–
Raporda, Suriye içinde evlerinden olanların, özellikle Hatay’a komşu İdlib bölgesindeki zorlu yaşam koşullarına dikkat çekiliyor. Rapora göre, Suriye’nin kuzeybatısındaki kamplarda, yüzde 58’i çocuk olmak üzere, 1 milyon 700 bin kişi yaşıyor. Suriye hükümeti tarafından ekonomik ve sosyal hakları kısıtlanan veya engellenen bu insanların uluslararası yardıma muhtaç olduğu da söz konusu raporda vurgulanıyor.
Uluslararası Af Örgütü’nün raporuna göre, yıllardır çadırlarda yaşamak zorunda kalanların, akan suya ve tuvalet, banyo gibi temel ihtiyaçlara erişimi ya çok az ya da hiç bulunmuyor.
Kamplarda kalan yaklaşık 45 kişi ile konuşularak hazırlanan rapora göre, kamp sakinleri kışın ısınmakta, çadırlarını ve eşyalarını kuru tutmakta ve su temin etmek, tuvalete gitmek gibi ihtiyaçlarını gidermekte büyük zorluk yaşıyor. Kışın ısınmak için çadırlarda plastik, ağaç veya benzeri yanıcı maddelerin yakıldığı, bunların sonucunda, sadece 2022 yılının başından beri 68 yangın çıktığı belirtiliyor.
-KADINA ŞİDDET-
Raporda ayrıca, özellikle kadın ve kız çocuklarının toplumsal cinsiyete dayalı şiddete maruz kaldığı ifade ediliyor. Bu şiddetin; aile bireyleri, kamp sakinleri, yabancı kişiler yanı sıra yardım kuruluşlarına mensup kişiler tarafından uygulandığı da belirtiliyor. Kampların dolu olmasının, kişiye ait özel alanın neredeyse hiç bulunmamasının, çadırların kilitlenememesinin, kadınların karar alma süreçlerinden uzak tutulmasının, şiddet riskini artırdığı aktarılıyor.
-YARDIMLAR-
BM Güvenlik Konseyi’nin 2014 yılında kabul ettiği karar tasarısı uyarınca, Suriye’nin kuzeybatısındaki bölgelere uluslararası yardım gönderiliyor.
Suriye’de muhaliflerin kontrolündeki bölgelere, Irak ve Ürdün yanı sıra Türkiye’deki iki sınır kapısından insani yardım gönderilmesini öngören karar tasarısı, sonraki yıllarda Rusya ve Çin’in itirazları üzerine sınırlandırıldı. Halihazırda, Türkiye’deki Cilvegözü sınır kapısı karşısındaki Babül Hava Sınır Kapısı üzerinden bölgeye gıda ve ilaç yardımı ulaştırılıyor.
BM Güvenlik Konseyi içinde, geçen yıl Temmuz ayında, son dakikada, yardım programının süresinin 10 Temmuz 2022’ye kadar uzatılması konusunda uzlaşı sağlanmıştı. Şimdi aynı uzatma kararı için gözler bir kez daha Güvenlik Konseyi üyesi ülkelerde.
Tamer Yazar