Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve 11 ili etkileyen depremleri ve sonrasındaki süreci değerlendiren bir rapor hazırladı. Raporda, depremin yıkıcı sonuçlarının nedenleri ve sorumlulara yönelik eleştiriler yer aldı.
Depremden Önce Önlem Alınmadı
Raporda, depremden önce gerekli önlemlerin alınmaması ve plansız şehirleşmenin, can kayıplarının ve hasarın artmasına neden olduğu belirtildi. Yapı denetim sisteminin yetersizliği ve imar afları, depreme dayanıklı olmayan binaların inşa edilmesine yol açtı.
İlk 72 Saat Koordinasyonsuz Geçti
Kamu otoritesinin koordinasyonsuzluğu ve iletişim altyapısının yetersizliği, ilk 72 saatteki arama-kurtarma çalışmalarını olumsuz etkiledi. Bölgeye giden sivil arama kurtarma ekipleri, sağlık çalışanları ve yardım kuruluşları etkin bir çalışma yürütemedi.
Raporda yer alan bulgulara göre özetle şu ifadelere yer verildi:
Can kayıpları ve hasar: Resmi açıklamalara göre 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti, 39 bin 441 bina yıkıldı ve 271 bin 892 bina kullanılamaz hale geldi.
Koordinasyon eksikliği: Depremden sonra arama kurtarma çalışmalarında ve yardım dağıtımında koordinasyon eksikliği yaşandı.
Geçici barınma: Depremzedeler için kurulan çadır kentler ve konteyner kentler yetersiz kaldı.
Kalıcı konutlar: Söz verildiği gibi bir yıl içinde tamamlanamadı.
Hasar tespit çalışmaları: Binalarda hasar tespit çalışmaları bilimsel ve teknik kriterlere uygun şekilde yapılmadı.
İmar affı: Depremden önce çıkarılan imar affları, yıkımın boyutunu artırdı.
Hesap verebilirlik: Depremden sorumlu olan siyasiler ve bürokratlar yargılanmadı.
Raporun sonucunda şu taleplerde bulunuluyor:
-Depremden sorumlu olanlar yargılanmalı.
-Deprem bölgesindeki kaçak yapılar imar affı ile yasallaştırılmamalı.
-İmar mevzuatına aykırı yapılaşmaya izin verilmemeli.
-Doğal afetlere karşı gerekli önlemler alınmalı.
Depremlerin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen hala birçok sorunun çözüme kavuşmamış olması kabul edilemez. Depremden sorumlu olanların yargılanması, gerekli önlemlerin alınması ve gelecekteki depremlere karşı hazırlıklı olunması için acil adımlar atılması gerekiyor.
TMMOB’nin hazırladığı bu rapor, depremlerin üzerinden bir yıl sonra durum değerlendirmesi açısından oldukça önemli bir kaynak. Raporda yer alan bilgiler, depremlerin neden olduğu yıkımı ve yarattığı sorunları daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.
Depremzedeler hala birçok sorunla karşı karşıya:
-Depremzedeler, barınma, geçim sıkıntısı, psikolojik travma gibi birçok sorunla boğuşuyor.
-Birçok depremzede, kalıcı konutlara yerleştirilemedi.
-Depremden etkilenen esnaf ve işletmeler, maddi kayıplar nedeniyle zor durumda.
Deprem bölgesindeki ekonomik durum:
-Depremler, bölge ekonomisini büyük ölçüde etkiledi.
-Birçok işyeri yıkıldı veya hasar gördü.
-İşsizlik oranı arttı.
-Bölgedeki ekonomik canlanma için çalışmalar yapılıyor.
Depremden etkilenen kentlerin yeniden inşası:
-Depremden etkilenen kentlerin yeniden inşası için çalışmalar devam ediyor.
-Yeni konutlar inşa ediliyor.
-Altyapı çalışmaları yapılıyor.
-Yeniden inşa sürecinde bazı aksaklıklar ve sorunlar yaşanıyor.
Depremden dersler çıkarıldı mı?:
-Depremlerin ardından birçok tartışma ve değerlendirme yapıldı.
-Depremden gerekli derslerin çıkarılıp çıkarılmadığı tartışılıyor.
-Uzmanlar, gelecekteki depremlere karşı daha hazırlıklı olmak için gerekli adımların atılması gerektiğini vurguluyor.
Gelecekteki depremlere karşı alınması gereken önlemler:
-Deprem yönetmeliklerinin güncellenmesi ve uygulanmasının sağlanması
-Binalarda sağlamlaştırma çalışmaları yapılması
-Kentlerin depreme dayanıklı hale getirilmesi
-Acil durum planlarının hazırlanması ve tatbikatlarının yapılması
-Kamuoyunun depreme karşı bilinçlendirilmesi
TMMOB raporda, “Depremlerin yarattığı acıları unutmamak ve gerekli adımları atarak gelecekteki depremlere karşı daha hazırlıklı olmak hepimizin sorumluluğudur” ifadelerine yer verdi. – İlyas Yiğit-