Bu yıl Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS)’na başvuran aday sayısında dikkat çekici bir düşüş yaşandı. 2023’e göre 560 bin kişi daha az başvurdu. Uzmanlar, üniversite eğitiminin cazibesini yitirdiğine dikkat çekiyor.
Yks’ye başvuru sayısı neden azaldı?
Geçtiğimiz yıl 3 milyonun üzerinde öğrencinin başvurduğu Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) için 2025 yılında başvuru sayısı ciddi şekilde düştü. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) verilerine göre, bu yıl yalnızca 2 milyon 560 bin 640 aday başvurdu. Bu da geçen yıla kıyasla tam 560 bin 230 kişilik bir azalmayı işaret ediyor.
Alan yeterlilik testi (ayt) ve yabancı dil testi (ydt) başvuruları
Sınavın ikinci oturumu olan Alan Yeterlilik Testi (AYT)’ye bu yıl 1 milyon 721 bin 52 aday başvurdu. Yabancı dil alanında ise Yabancı Dil Testi (YDT) için başvuranların sayısı 215 bin 447 olarak kayda geçti.
Verilere göre AYT ve YDT oturumlarına olan ilginin önceki yıllara kıyasla görece sabit kaldığı görülse de genel toplamda yaşanan düşüş bu sınavlara da yansıdı.
Lise son sınıf ve mezun aday profili nasıl değişti?
Adayların eğitim durumuna bakıldığında 831 bin 487 kişinin lise son sınıf öğrencisi olduğu görülüyor. Öte yandan, lise eğitimini tamamlamış ancak herhangi bir üniversite programına yerleşmemiş 1 milyon 102 bin 955 aday da YKS’ye başvurdu. Bu veriler, başvuran kitlenin çoğunluğunun mezunlardan oluştuğunu ortaya koyuyor.
Azalan başvurunun nedenleri ne olabilir?
Uzmanlara göre başvurulardaki ciddi düşüşün ardında birçok sosyal ve ekonomik neden yer alıyor. Eğitim uzmanı Salim Ünsal, Türkiye gazetesine yaptığı değerlendirmede üniversite eğitiminin hem ekonomik hem de manevi olarak cazibesini kaybettiğini vurguladı.
Barajların kaldırılması etkisini yitirdi
Geçtiğimiz yıllarda baraj uygulamasının kaldırılmasıyla birlikte artan başvuru motivasyonunun zamanla etkisini kaybettiği ifade ediliyor. İlk yıllarda bu değişiklik öğrencileri motive etmiş olsa da, kalıcılığı sınırlı kaldı.
Ekonomik yük aileleri zorluyor
Üniversite eğitiminin maliyeti her geçen gün artarken, ailelerin bu yükü karşılaması zorlaşıyor. Barınma, ulaşım ve temel yaşam giderleriyle birlikte eğitim masrafları, üniversite tercihini gözden geçiren gençlerin sayısını artırdı.
Diplomalı işsizlik ve akademik motivasyon düşüklüğü
İş bulma garantisi sunmayan üniversite diplomaları, öğrencilerin gözünde akademik eğitimin değerini sorgulatır hale geldi. Özellikle bazı bölümlerde mezun olan gençlerin işsiz kalma olasılığının artması, sınava başvurma isteğini de düşürüyor.
Sınav ücretlerindeki artış etkili oldu mu?
Bir diğer önemli etken ise artan sınav oturum ücretleri. Özellikle birden fazla oturuma katılmak zorunda olan öğrenciler için toplam maliyet ciddi boyutlara ulaşıyor. Bu durum, ekonomik sıkıntı yaşayan birçok gencin başvuru yapmaktan vazgeçmesine neden olabiliyor.
Eğitim sistemine güven azalıyor mu?
Uzmanlar, akademik eğitimin kalitesi ve öğrencilerin bu sisteme olan güveninin de zayıflamaya başladığına dikkat çekiyor. Eğitimde fırsat eşitsizliği, kontenjan dengesizlikleri ve mezuniyet sonrası belirsizlik gibi sorunlar, adayların motivasyonunu doğrudan etkiliyor.
Erkek ve kız aday oranları ne durumda?
Cinsiyet dağılımına bakıldığında bu yıl 1 milyon 375 bin 383 kız aday, 1 milyon 185 bin 257 erkek aday YKS başvurusu yaptı. Kız öğrencilerin oranı, erkek öğrencilere göre bir miktar daha yüksek seyretmeye devam ediyor. Bu tablo da son yıllarda eğitimde cinsiyet dengesinin nasıl şekillendiğini gözler önüne seriyor.