Türkiye’nin desteklediği Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) kontrolünde bulunan, Libya’nın batısında Trablus’a 180 kilometre mesafede yer alan Vatiyye Hava Üssü, 5 Temmuz 2020 gecesi savaş uçakları tarafından doğrudan hedef alınarak bombalandı.
UMH Savunma Bakan Yardımcısı Salih Nemruş, hava saldırısının Hafter’e destek veren ülkeler tarafından gerçekleştirildiğini açıkladı. Bu saldırıya, uygun bir zaman ve yerde karşılık verileceğini ifade etti.
UMH askeri kaynakları, saldırıyı Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ait Mirage 2000-9 tipi savaş uçakları tarafından gerçekleştirildiğini ve uçakların, Mısır’ın Libya sınırında bulunan Sidi Barani üssünden havalandığını belirttiler. Mirage 2000-9, Fransız yapımı savaş uçağı.
Vatiyye Hava Üssü’ne gerçekleştirilen hava saldırısında, bazı sistemlerde hasar meydana geldiği söylendi.
VATİYYE ÜSSÜ VE STRATEJİK ÖNEMİ
Vatiyye Üssü, 18 Mayıs 2020’ye kadar UMH tarafından ele geçirilinceye kadar Hafter güçlerinin kontrolündeydi.
Vatiyye Hava Üssü, ABD tarafından 1942 yılında yapıldı. 7-10 bin personel kapasitesine sahip. Açıldığı dönemde, Ukbe bin Nafi olarak isimlendirilen Vatiyye, Libya’da Mitiga Havalimanı’ndan sonraki en önemli hava üssü. Libya’da sivil uçuşların yapılmadığı tek üs.
Muammer Kaddafi döneminde, Vatiyye Üssü’nde Fransız yapımı Mirage 2000 savaş uçaklarının filosu konuşluydu.
2011 yılında düzenlenen NATO operasyonunda, Vatiyye Üssü’nde bulunan uçaklar, hava savunma sistemleri, radarlar ve mühimmat tahrip edildi. Ancak üssün altyapısı zarar görmedi. Vatiyye, stratejik önemde bir Hava Üssü. Libya’nın batı bölgelerini kontrol altında tutan, buradan kalkan savaş uçaklarının yakıt ikmali yapmadan Tunus ve Cezayir’de de operasyon yapabilme yeteneği olan bir üs.
Vatiyye, Libya ile ve Kuzey Afrika ve Akdeniz’de Türkiye’nin askeri etkinliği açısından stratejik değerde bir hava üssü.
VATİYYE ÜSSÜ’NÜN VURULMA ZAMANLAMASI
3 Temmuz 2020 günü, UMH, Vatiyye Üssü’nün Türkiye’nin kullanımına verildiğini ve Libya’da profesyonel bir ordunun kurulması için Türkiye tarafından eğitim merkezleri kurulacağı açıklamasını yaptı.
3 Temmuz 2020’de, Milli Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’nın Libya’ya ve Vatiyye Üssü’ne ziyaretleri gerçekleşti. Türkiye, adı geçen üsse savunma sistemlerini de yerleştirmeye başlamıştı.
5 Temmuz 2020 gecesi Vatiyye Üssü, savaş uçakları tarafından doğrudan hedef alındı ve bombalandı. Saldırı, Milli Savunma Bakanı’nın ziyaretinin hemen ardından, Türkiye’nin desteklediği UMH’nin Sirte ve Cufra’ya yönelik operasyon hazırlıklarının yapıldığı dönemde gerçekleşti. Bu arada, saldırının Hafter ve destekçilerinin ateşkes çağrısı yaptıkları süreçte düzenlenmesi de dikkate değer.
Türkiye’nin, Vatiyye hava üssünden sonra, bir deniz üssünde muhtemelen Misrata’da konuşlanacağı haberlerinin medyada yer bulmasından sonra saldırı yapılıyor.
KİM VURDU?
BAE Veliaht Prensi Bin Zayed’in danışmanlarından Abdülhalik Abdullah, paylaştığı tweetinde, “BAE, Türkiye’ye tüm onurlu Araplar adına hak ettiği dersi verdi.” dedi. Daha sonra paylaştığı tweetini sildi. Belli ki, silmesi için uyarıldı.
Rus TASS Ajansına konuşan Libya askeri kaynağı: ¨Libya’da El-Watiyah hava üssüne saldırıyı Hafter uçakları gerçekleştirdi. Uçaklar El-Cufra üssünden kalktı¨ şeklinde açıklama yaptı. Bu açıklama, saldırının Rusya’nın Hafter’e gönderdiği uçaklar tarafından yapıldığını işaret ediyor.
Rusya Federasyonu askeri uzman Andrei Chuprygin: ¨Libya’da El-Watiyah hava üssüne yapılan saldırı Hafter’in Rusya’dan aldığı MİG uçakları ile yapıldı. 8 hedef vuruldu¨ iddiasında bulundu.
Hafter, saldırıdan kısa bir süre sonra sorumluluğu üstlendi ve üssün kendileri tarafından hedef alındığını öne sürdü. Saldırıda “TSK personelinin hedef alındığı” bölümü açıklamanın en dikkat çeken noktası idi. Bu açıklama bir savaş ilanıdır.
Bu arada, Çad’da Fransız Mirage uçaklarının konuşlu olduğu ve Fransa’nın Libya sınırındaki Çadlı radikal örgütleri buradan kalkan uçaklarla hedef aldığı biliniyor. Fransız uçakları Çad’dan kalkarak, Vatiyye üssünde Türkiye’yi hedef alır mı? Zayıf bir olasılık. Ancak, Fransa bölgede saldırıyı yapabilecek yeteneğe ve potansiyele sahip.
NE MESAJ VERİLDİ?
Mesaj çok açık: ¨Bu üsse konuşlanmayın; Doğu cephesi (Hafter) elinde bulunan Sirte ve Cufra’ya da operasyon planından vazgeçin; Libya’daki askeri varlığınız hedef listemizin içinde ve her an vurma yeteneğine sahibiz.¨
ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere BMGK’nın veto yetkisine sahip beş daimi üyesi. ABD, Libya’da Hafter ve UMH ile görüşüyor, yabancı güçlerin Libya’dan çıkması yönünde açıklamalar yapıyor. Rusya, Fransa Hafter’i destekliyor. Çin, Rusya’yı yani dolaylı olarak Hafter’i destekliyor. İngiltere ise ateşkes istiyor.
Putin’in Rusyası, adeta Suriye’deki konumunu Libya’ya klonluyor. Suriye’de Türkiye’yle işbirliği yaparak ve S-400 hava savunma sistemleri vasıtasıyla Türkiye-NATO arasındaki bardağı çatlatmıştı. Şimdi, Libya’da Fransa’yı yanına çekerek, Fransa-NATO arasında bardağı çatlatmayı başardı. Suriye’de deniz ve hava üssüne yerleşti. Libya’da da deniz ve hava üssüne, yani Sirte ve Cufra’ya konuşlanmak istiyor. Türkiye’nin desteklediği UMH’nin hedefi olan Sirte ve Cufra, Putin’in, Fransa’nın ve Mısır’ın kırmızı çizgisi.
HİBRİT SAVAŞTAN KONVANSİYONEL ÇATIŞMAYA
Türkiye, cevap verecektir… UMH’yle birlikte, Hafter’in kontrolünde bulunan Sirte’ye, Cufra’ya ya da Hafter’e ait hedeflere operasyon düzenleyebilir.
Libya’daki çatışma ortamı, adım adım HİBRİT bir savaştan konvansiyonel bir çatışmaya doğru yöneliyor. Vatiyye Hava Üssü’ne yönelik saldırı, Libya’daki aktörlerin konvansiyonel güçlerini daha yoğun şekilde kullanacakları bir döneme işaret ediyor. Bu saldırıyla Türkiye, Libya’da konvansiyonel bir savaş ortamına çekilmek, yıpratılmak ve çıkmaza sokulmak isteniyor. Bu, Doğu Akdeniz’de, Ege’de, Suriye’de, Libya’da ve terörle mücadelede zayıf bir Türkiye görmek isteyenlerin ortak hedefi. Türkiye’yi Libya ve Suriye’de Rusya’yla savaştırmak ABD’nin ve Hafter’i destekleyen ülkelerin ortak hedefi.
Unutmayalım, ABD Suriye’de PYD/PKK terör örgütünün kontrolündeki Menbiç’i Türkiye’ye değil Rusya’ya devretmişti. Ve unutmayalım, Türkiye’nin coğrafi bütünlüğüne kasteden PYD/PKK terör örgütüne her türlü desteği veren ABD… F-35 savaş uçaklarını Türkiye2ye vermeyen yine ABD…
Asıl soru şu… BU saldırının Rusya, Fransa, Mısır, BAE ve Suudi Arabistan’la koordine edildiği kesin… Peki, ABD’nin bilgisi dışında bu saldırının yapılma olasılığı var mı? Rusya bu saldırıyı yapmadıysa; cevap, hayır…
Libya, Vekalet savaşının zirvesiydi… Şimdi, hem vekalet hem de konvansiyonel çatışmaların yaşanacağı bir zirveye doğru yol alıyor… Fırtınalarla dolu bir zirve…
¨Uluslararası ilişkilerde dostluk ya da düşmanlık yoktur; ulusal çıkarlar vardır…¨