Kurban Kesimi: Nasıl, Nerede, Ne Zaman Olmalı?
Hatay Veteriner Hekimler Odası, mesleki sorumluluk gereği, Kurban Bayramı öncesinde, halkın sağlığının olumsuz etkilenmemesi için alınması gereken önlemlerle ilgili öngörü ve önerilerini Hatay halkı ile paylaştı.
Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Yahya Hamurcu imzasıyla yayınlanan kurban bildirisinde şunlar yer aldı:
“Covit-19 salgını nedeniyle daha da büyük önem kazanan gıda güvenliği; kurbanın kesimi, kesim yerleri, kesecek kişilerin sağlığı, hayvan nakilleri ve araçların dezenfeksiyonu açısından çok daha fazla dikkatli ve kurallara tam uyumla yürütmemiz gereken bir süreç haline gelmiştir. Bu nedenlerle, pandemi süresince yürütülecek kurban hizmetlerinde geçen yıllara göre ilave önlemlerin alınması büyük önem kazanmıştır. Kurban hizmetleri süresince; kurbanlık hayvan tedarikinde, nakillerinde, satış ve kesim yerlerinde hayvan sağlığı, hayvan refahı, veteriner halk sağlığı ve çevre sağlığı açısından herhangi bir risk ve aksaklık yaşanmaması için, çalışmalar, İl Pandemi Komisyonu ile Kurbanlık Hizmetleri Komisyonu işbirliği içinde yürütülmelidir. İller arasında hayvan nakli yapacak kişiler, hem gidişlerinde hem de bayram sonrası dönüşlerinde sağlık kontrolünden geçirilmelidir. Nakilde, hayvan refahına dikkat edilerek, nakil araçlarının temizlik ve dezenfeksiyonları yapılmalı ve hayvan satış yerleriyle pazarlar sıkı kontrol altına alınmalıdır. Hayvan pazarlarına, mevcut kapasitelerinin azami yarısı kadar kullanım zorunluluğu tanınarak, farklı sürüler arasında boş alanlar bırakılmalı ve kapalı padok sistemi kurulmalıdır.
Girişlerde, tüm alıcı ve satıcıların ateşleri ölçülmeli, ayrıca eldiven, maske, galoş gibi koruyucu malzemeler giydirilmeli, hijyen tedbirlerinin alınması sağlanmalı, pazarlık ve para alışverişi aşamalarında asgari iki metrelik fiziksel mesafenin korunmasına yönelik tedbirler alınarak, geleneksel el sıkışarak pazarlık yapma yönteminden vazgeçilmelidir.
Ayrıca kesimhaneler ve kurban kesim yerlerinde vardiyalı ve randevulu olarak kesim yapmalılar. Kesimler, bayramın 1.2.3. gününe yayılmalıdır. Kesim yapacak kasaplar ve yardımcı personelin sağlık kontrolleri yapılmalı, ayrıca önlük, çizme, bone, maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Kesimden sonra elde edilen etler ve tüketilebilir sakatatlar, sahiplerine ayrı ve gıda ambalajına uygun şekilde teslim edilmelidir.
Veteriner hekim kontrolü dışında yetiştirilen, sevki yapılan, satışa sunulan ve kesilen hayvanlar, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının yayılma riskini arttırmakta ve bu hayvanlardan elde edilen etler insan sağlığı açısından önemli risk oluşturmaktadır.
Kurban Bayramı’nda, kesin sayı bilinememekle birlikte, yaklaşık olarak 900 bin büyükbaş ve 2.500.000 küçükbaş hayvanın nakli ve kesimi yapılmaktadır. Bu miktar, ülkemizde yıllık olarak kesilen hayvan miktarının % 25-30 una tekabül etmektedir.
Bu kadar çok sayıda hayvanın bu kadar kısa sürede nakledilmesi ve kesilmesi, gerekli tedbirler alınmadığı ve gerekli alt yapı oluşturulmadığı takdirde, insan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre ile ilgili önemli sorunları da beraberinde getirmektedir.
İnsanlarda görülen hastalıkların % 61’i hayvan kökenlidir. Bunun yanında, insan sağlığı açısından gıdaların ortaya koyduğu riskin de % 90’ı hayvansal kökenli gıdalardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, hayvan ve hayvansal ürünlerden gelebilecek bu tehlikelerin azaltılması veya ortadan kaldırılması açısından, kesilen hayvanın sağlıklı olması önemlidir.
Son yıllarda, iyi bir kamuoyu oluşmasına ve olumlu gelişmeler yaşanmasına karşılık; kurban kesim şartları, hayvan refahı, gıda güvenliği ve halk sağlığı açısından hala önemli riskler yaşanmaktadır.”
-KESİM SIRASINDA-
Veteriner Hekimleri bildirisinin son bölümünde de; Kurbanlık satım yerleri, alımda aranacak belgeler, kurbanlık hayvan seçimi ve kesimi ile ilgili bilgilere yer verildikten sonra, kesim sırasında dikkat edilmesi gerekenler de şöyle sıralandı:
· Kesim yeri temiz olmalı ve akan su bulunmalıdır.
· Kesim yapan kişinin, sağlıklı ve temiz olması gerekir. Elinde kesik veya yara varsa hijyenik eldiven kullanmalıdır.
· Bıçaklar, sık sık temizlenmelidir.
· Hastalıklı doku ve organların kesimi sırasında kirlenen bıçaklar, dezenfekte edilmelidir.
· Hayvan tutulup yatırılırken veya askıya alınırken, işkence-eziyet edilmemelidir.
· Kesim, mümkünse askıya alarak yapılmalıdır.
· İç organlar, yüzme işini takiben, en kısa sürede çıkarılmalıdır.
· Yutak boşaltılmalı, mide-bağırsak, safra ve idrar kesesi ve üreme organları çıkarılmalı, memeler karkastan uzaklaştırılmalıdır.
· Kesim sırasında kan, bağırsak içeriği gibi maddelerle çevrenin kirlenmesi engellenmelidir
· Tüketilecek sakatatlar, temiz bir şekilde çıkarılmalıdır.
· Kurban atıkları, çöp varilleri-ne ve gelişi güzel çevreye atılma-malı, kanalizasyon kanallarına dökülmemelidir. Çevre temizliği ve halk sağlığı açısından bu tür atıklar sokak hayvanlarının erişe-meyeceği şekilde derin çukurlara gömülmelidir.” -Cemil Yıldız-