Elektrik elektronik mühendisi Fatma Aktaş, geliştirdikleri yapay zeka destekli sulama sisteminin tarımda su yönetimini etkin bir şekilde yaparak verim artışı ve enerji tasarrufu sağladığını açıkladı. E-Sular firmasının kurucu ortağı olan Aktaş, bu sistemlerin tarımda suyun kaynaktan bitkiye ulaşana kadar olan süreci uçtan uca yöneterek, doğru zamanda yeteri kadar sulama ile işçilik maliyetlerinde de düşüş sağladığını vurguladı.
Tarımda su tasarrufu sağlamak amacıyla kullanılan akıllı sulama sistemleri, bitkinin ihtiyacı kadar suyun verilmesini hedefliyor. Aktaş, bu teknolojilerin Türkiye ve Azerbaycan’daki birçok çiftçiye hizmet verdiğini ve 2021’de İTÜ Çekirdek Kuluçka Merkezi ile işbirliği yaparak önemli ilerlemeler kaydettiklerini belirtti.
Türkiye’de Su Kullanımı ve Akıllı Sulamanın Önemi
Türkiye’nin toplam su hacminin 112 milyar metreküp olduğunu ve yıllık kişi başı su tüketiminin 1300 metreküp olduğunu hatırlatan Aktaş, su fakiri olma sınırının 1000 metreküp olduğunu ve Türkiye’nin bu sınırı geçme riski taşıdığını ifade etti. Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin bu baskıyı artırdığını da vurgulayan Aktaş, tarımda su israfının ciddi bir problem olduğunu dile getirdi.
Türkiye’de yıllık 55 milyar metreküp suyun 45 milyar metreküpünün tarımda harcandığını belirten Aktaş, bu miktarın yaklaşık 25 milyar metreküpünün yanlış sulama nedeniyle israf edildiğini söyledi. Aktaş, bu israfın sanayi ve evlerde kullanılan su miktarına denk geldiğini belirtti.
Yapay Zeka Destekli Akıllı Sulama Sistemlerinin Avantajları
Yapay zeka destekli akıllı sulama sistemlerinin, tarımda önemli avantajlar sağladığını ifade eden Aktaş, çiftçilerin bu teknolojiler sayesinde su ihtiyaçlarını daha iyi analiz edebildiklerini ve çeşitli arıza durumlarının manuel olarak tespit edilmesinin zorluğunu ortadan kaldırdıklarını belirtti. Bu sistemler sayesinde hem su hem de enerji tasarrufu sağlanarak, verimliliğin artırılabildiğini açıkladı.
Aktaş, sistemin sulama kısmında doğru zamanda yeteri kadar sulama yapıldığı için yüzde 30 ila yüzde 60 oranında verim artışı sağladığını ve enerji maliyetlerinde de önemli tasarruflar elde edildiğini belirtti. Ayrıca, uzaktan yönetim sayesinde işçilik maliyetlerinin de azaldığını söyledi.
Mobil Uygulama ile Uzaktan Kontrol
Geliştirdikleri sensörlerle toprak nemi, sıcaklık, basınç, akış, tuzluluk ve pH değerlerinin anlık olarak takip edilebildiğini ifade eden Aktaş, bu verilerin mobil uygulama aracılığıyla izlenebildiğini ve sulama süreçlerinin otomatik olarak yönetilebildiğini belirtti. Kullanıcılar, mobil uygulama üzerinden cihazları ve sensörleri anlık olarak izleyebilir, verileri raporlandırabilir ve sistemlerin durumunu takip edebilir.
Tarım İşletmelerinde Pratik Kullanım
Ziraat Mühendisi Gürcan Balcı, Cevizli Bahçe adlı tarım işletmesinde kullanılan yapay zeka destekli sulama sisteminin kurulumunun ve kullanımının oldukça pratik olduğunu söyledi. Chandler ceviz ağaçlarının bulunduğu arazide 72 su vanasının otonom olarak çalıştığını belirten Balcı, mobil uygulama üzerinden su ihtiyacını belirleyip, gerekli miktarda suyun verildiğini ve bu sayede su israfının önlendiğini ifade etti.- Volkan İcil-