Köy enstitülerinin kurucu babası İsmail Hakkı Tonguç’un binlerce köyü gezerken, okullar kurarken, öğrencilerin, halkın içinde yaşarken ülkü ortağıdır oğlu Engin Tonguç. Giderek yollarda cipte birliktedirler. Türkiye karış karış dolaşılır. Sürücü uyuduğundan epey fırdöndükten sonra durabilen araçtan şans eseri sağ çıkarlar… Tonguç Baba küçük oğlunu yine yollarda, uzakta olduğu bir günde, yanlış iğne yapılması yüzünden yitirmiştir.
İsmail Hakkı Tonguç ile yine Türk eğitim dizgesinin kurucusu Nafi Atuf Kansu bacanaktırlar. Kansular Tonguçlar, özellikle de çocuklar bir arada büyürler. Kardeş gibidirler. Ceyhun Atuf Kansu ve Engin Tonguç hekim olurlar.
Kansu kendi isteğiyle Turhal’a gidip Şeker Fabrikasında çocuk hekimliği yaparak ulusun yararına çalışırken, Tonguç Almanya’da deneyimini artırıp yurda dönerek, babası gibi, özünü ulusa, emekçilere adayan bir halk-çalışma hekimi olarak büyük hizmet verir.
Yoğun hekimliğinin neredeyse tüm zamanını alan yoğunluğu arasında köy enstitüleri-eğitim alanına da son derece egemendi. Bu bağlamda İsmail Hakkı Tonguç ve köy enstitüleriyle ilgili en kapsamlı yapıtları yazdı. Bir Eğitim Devrimcisi: İsmail Hakkı Tonguç, Devrim Açısından Köy Enstitüleri ve Tongu., SSK Yönetiminde 2 Yıl, Umut Yolu (anılar), Sağlık Yazıları, Bir Tutam Umut İçin. Ayrıca Dr. Tonguç yazın, kültür dergilerinde yazdı. Tıp alanında olduğu gibi kültür alanında da yapıtlarıyla kalıcılaştı.
2011 yılında İsmail Hakkı Tonguç Belgeliği Vakfını kurdu. Babasının tüm mektupları, yazışmaları, çektiği fotoğraflar, belgeleri çelik dolaplarda bu Belgelikte korunmakta, araştırmacıların, bilimcilerin çalışmaları için sunulmaktadır.
Dr. Engin Tonguç eşiyle birlikte, eşinin memleketi Soma’da kız öğrenci yurdu yaptırdı. Gençlerin eğitimine her yönden emek verdiler.
Belgelik yetk,n ellerde çalıştaylar, konuşmalar düzenlemekte, kitaplar yayımlamaktadır.
Dr. Engin Tonguç 29 Aralık 2016’da yaşama gözlerini yumdu. Işıklar içinde uyusun; yapıtları, büyük emeğiyle aramızda. Hep böyle olacak.